مخزن المعانی فی ترجمة المحقق المامقانی

کتابی درخور توجه برای آشنایی با خاندان مامقانی

رجالی برجسته آیت الله شیخ عبدالله مامقانی(م ۱۳۵۱ ق / ۱۳۱۱ ش) این کتاب را در اصل برای شرح حال والد بزرگوارش آیت الله شیخ محمدحسن مامقانی(م ۱۳۲۳ ق / ۱۲۸۴ ش) به نگارش در آورده است. اما به مناسبت، آگاهی های دیگر نیز عرضه کرده است.

محقق کتاب نیز که از همین خاندان است، علاوه بر تحقیق کتاب و درج اطلاعات تکمیلی در پاورقی، پس از اتمام رساله، مطالبی درخور توجه در مورد این خاندان، ارائه کرده است. بنابراین می توان این اثر را بهترین منبع به منظور آشنایی با خاندان مامقانی دانست.

نویسنده، کتاب را با شرح حال جد خود شیخ عبدالله مامقانی (م ۱۲۴۶ ق) آغاز می کند. حجم پاورقی های محقق بیش از متن است که این زندگی نامه را پربارتر ساخته است.

پس از آن در هشت فصل زیر شرح حال آیت الله محمدحسن مامقانی آمده است:

ـ فی ولادته الا ان یسافر الی تبریز

ـ نبذة من مجاری حالاته قدس سره

ـ شطر مما جری علیه طاب ثراه بعد وروده الی العراق

ـ فی شمائله طاب رمسه و اخلاقه و آدابه و طبائعه

ـ زوجاته و اولاده

ـ مصنفاته و مؤلفاته و مستنسخاته قدس سره

ـ فی اسفاره قدس سره

ـ فی امراضه و قصائد الادباء فی رثائه و وقف مقبرته قدس سره و سائر موقوفاته

معتبرترین شرح حال بزرگان، زندگی نامه ی خودنوشت آنان است. نویسنده در پایان، تحت عنوان «خاتمه» به شرح حال خود پرداخته است. نویسنده، کتاب های خود را گاه با توضیحات لازم، معرفی می کند. ازجمله ی این کتاب ها عبارتند از:

ـ منتهی مقاصد الانام فی نکت شرائع الاسلام

ـ مطارح الافهام فی مبانی الاحکام

ـ رسالة هدایة الانام فی اموال الامام(ع)

ـ تحفة الصفوة فی الحبوة

ـ نهایة المقال فی تکملة غایة الآمال

ـ الاثنی عشریة

ـ مناهج المتقین فی فقه ائمة الحق و الیقین

ـ مقباس الهدایة فی علم الدرایة

ـ مرآة الرشاد فی الوصیة الی الاحبة و الاولاد

ـ مرآة الکمال لمن رام درک مصالح الاعمال

در پایان، چند اجازه اجتهاد و نیز اجازه روایت از والد گرامی را درج کرده است. تدوین کتاب در سال ۱۳۴۰ق به پایان رسیده است.

محقق کتاب تحت عنوان «تذییل» در دوازده فصل زیر، آگاهی های سودمند در مورد خاندان مامقانی ارائه کرده است: