امام رضا علیه السلام فرمودند:
لا تَدعُوا الَعمَلَ الصّالِحَ و الإجتِهادَ فِی العِبادَهِ، إتّکالاً علَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم؛
کار شایسته و کوشش در عبادت را، تنها به اعتماد و پشت گرمی محبّت آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رها نکنید.
فقه الرضا علیه السلام، ص ۳۳۹
شرح حدیث:
افراط و تفریط در هر مسأله ای و کاری نامطلوب است.
عقیده به نجات بخشی «محبت اهل بیت علیهم السلام» درست است و در روایات بسیاری آمده است. اما افراط در این عقیده این است که انسان به اتکّای علاقه به خاندان پیامبر خدا، هیچ عمل صالحی را انجام ندهد و به نماز و عبادتها پایبند نباشد و عمل به وظایف دینی نکند و امید داشته باشد که حب آل محمّد، او را بهشتی می کند.
محبت، اگر واقعی باشد، نه ادّعایی و ظاهری، دوستدار و عاشق را همرنگ و همراه می سازد.
امام صادق علیه السلام در حدیثی به مفضّل می فرماید:
گروهی هستند که ما را دوست می دارند، سخنان ما را حفظ می کنند، فرمان ما را اطاعت می کنند و در عمل با ما مخالفتی ندارند، آنان از مایند و ما از آنانیم(۱).
اظهار دوستی با خدا و پیامبر و اهل بیت علیهم السلام، باید با تبعیّت و اطاعت همراه باشد، تا سود بخشد، نه با معصیت. حبّ صادقانه به اطاعت محبّانه می کشاند. ادعای دوستی با اهل بیت علیهم السلام، ولی اهل گناه و آلودگیهای اخلاقی بودن با هم سازگار نیست.
آمیختن محبت اهل بیت علیهم السلام به عمل صالح، توصیه ی حضرت رضا علیه السلام است.
از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است:
«اِنَّ شیعَتنا مَن شَیَّعتنا و اتَّبَعَ آثارَنا وَ اقتَدی بأعَمالِنا(۲)»
شیعه و پیرو ما کسی است که از ما تبعیّت کند و از آثار ما پیروی نماید و به اعمال ما اقتدا کند.
در عمل، شیعه باشیم، نه در ادّعا و حرف!
پی نوشت:
۱. ابن شعبه ی حرّانی، تحف العقول، ص ۵۱۴.
۲. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث ۹۹۳۷.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی