روایات عاشورایی مقاتل الطالبیین ابوالفرج اصفهانی در میزان نقد و بررسی - صفحه 169

اصفهانی را _ که نخستین بار در زمره روایات تاریخی جای گرفته _ به نقد بگیرد و گر نه روایات ذیل _ که در این کتاب نیز دیده می‌شود _ در کتب پیش از او طرح شده و البته نیاز به نقد و بررسی دارد؛ مطالبی مانند تردید فرزند امام حسین علیه السلام برای پیشروی و ادامه نهضت۱ یا ذلّت‌پذیری امام با پیشنهاد پذیرش یکی از مفاد سه‌گانه.۲

نوشتار چهارم. مطالب غیر واقعی و تحریفی مقتل الحسین علیه السلام کتاب مقاتل الطالبیّین

1. خولی بن یزید قاتل جعفر بن علی علیه السلام

ابوالفرج می‌نویسد:

۰.جابر از ابوجعفر محمد ‌بن ‌علی باقر علیه السلام روایت می‏كند که قاتل جعفر بن ‌علی مردی به نام خولی ‌بن‌ یزید اصبحی بوده است.

در منابع دیگر، قاتل عبدالله و جعفر دو فرزند امام علی علیه السلام هانی‌ بن ‌ثبیت / ثویب حضرمی معرفی شده است. کسی که به دست خولی ‌بن‌ یزید کشته شد، عثمان ‌بن ‌علی علیه السلام بوده است.۳ ابوالفرج قاتل عثمان و نیز جعفر هر دو را خولی معرفی کرده است. چنین نقلی به کتبی دیگر نیز راه یافته است.۴

2. تشویق حضرت عباس علیه السلام به پیشروی برادران خود جهت تصاحب میراث آنان

ابوالفرج اصفهانی در معرفی حضرت عباس علیه السلام می‌نویسد:

۰.عباس ‌بن‌ علی علیه السلام بزرگ‌ترین فرزند امّ البنین بود و پس از سه برادر خود به شهادت رسید، زیرا وی دارای فرزند بود و از این رو آنان را پیش انداخت تا وارث آنها باشد، خود نیز پس از آنها به میدان رفت تا هر چه را به ارث برده به فرزندانش ارث دهد. پسرش «عبیدالله» وارث همه آنها شد، عمویش عمر بن‌ علی ‌بن ‌ابی‌طالب با عبیدالله بر سر میراث فرزندان ام البنین نزاع كرد، اما این

1.. تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۰۷- ۴۰۸؛ مقاتل ‏الطالبیین، ص۱۱۲.

2.. تاریخ الطبری، ج۵، ص۳۸۹؛ مقاتل الطالبیین، ص۱۱۴.

3.. الطبقات ‏الكبری، خامسة۱، ص۴۷۵؛ الأخبار الطّوال، ص۲۵۷؛ تاریخ ‏الطبری، ج‏۵، ص۴۴۹؛ الإرشاد، ج۲، ص۱۰۹؛ اعلام الوری، ص۲۴۸؛ الكامل، ج‏۴، ص۷۶.

4.. تسلیة المجالس، ج۲، ص۳۰۷؛ بحار الأنوار، ج۴۵، ص۳۸ - ۳۹؛ ریاض الأبرار، ج۱، ص۲۲۶؛ عوالم العلوم، ج۱۷، ص۲۸۲.

صفحه از 189