حسن _ که در کتب رجالی به بصری شناخته میشود۱ _ و عبدالرحمن بن جوشن _ که داماد ابی بکره بوده _ بصری هستند.۲ و فرزند او عیینة بن عبدالرحمن است.۳و حمید _ که همان حمید بن ابی حمید الطویل است _ یکی از تابعان بصره است.۴ و عوف _ که همان عوف بن ابی جمیله اعرابی العبدی است _ بصری بوده و ابن حبان میگوید که اهل بصره از او روایت میکردند.۵ عثمان بن الهیثم نیز _ که شیخ بخاری است _ مؤذن جامع بصره بوده است.۶
اینان _ که در طبقه تابعان و تابع تابعان بودهاند _ همگی با عنوان بصری شناخته میشوند. شاخصه اصلی این افراد پرهیزگاری افراطی است که گفته شده به دلیل مشارکت در نشر گسترده احادیث با کلمات اخلاقی و بیشترݧݧݧݨْ تهذیبگونه، سعی میکردند به همشهریان خود سلوک پسندیده اسلامی را تعلیم دهند؛ گر چه بعدها این اخبار در قالب احکام فقهی بیان شدهاند، اما بیشتر این سخنان، فقط آموزههایی دینی بودهاند که آنان به منابع متقدم و بیشتر اوقات به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نسبت میدادند.۷
پس ابو بکره به همراه تعدادی دیگر، طبقهای را تشکیل میدهند که در ویژگیهایی مشترکاند.
همگی آنها در بصره ساکن بودهاند.
_ اکثر آنها از نظر علمای رجال دارای شبهه بوده و جرح شدهاند.
_ اکثر آنها با یکدیگر نسبت فامیلی داشتهاند (در راویان طیالسی و احمد).
_ اکثر آنها از نظر اهلسنت به تشیع و قدریه منسوب گردیدهاند.۸
بنا بر این، طریق احمد و طیالسی به ابو بکره، طریقی خانوادگی است.
احمد، چهار طریق و حاکم، دو طریق ارائه میکنند و بقیه تنها یک طریق به ابو بکره دارند. حلقه مشترک فرعی احمد: عیینة بن عبد الرحمن و حمید طویل است و حاکم نیز از طریق حمید دو طریق برای حدیث خود ذکر میکند. و طریق احمد (م241ق) از طریق طیالسی (م204ق) و بخاری (م256ق) گستردهتر است.
1.. ارواء الغلیل، ج۸، ص۱۰۹.
2.. تهذیب التهذیب، ج۶، ص۱۴۱.
3.. الثقات، ج۵، ص۸۴.
4.. تهذیب التهذیب، ج۳، ص۳۴؛ مقدمه فتح الباری، ص۳۹۷.
5.. الثقات، ج۷، ص۲۹۶؛ مشاهیر علماء الامصار، ص۲۳۹.
6.. فتح الباری، ج۱۰، ص۳۱۱۳؛ عمدة القاری، ج۱، ص۲۷۴؛ ج۱۰، ص۱۰۴؛ ج۱۸، ص۵۸؛ ج۲۲، ص۶۲.
7.. حدیث اسلامی، ص۳۲۴.
8.. تهذیب التهذیب، ج۶، ص۱۴۱ و ج۳، ص۳۴؛ الثقات، ج۵، ص۸۴؛ مقدمه فتح الباری، ص۳۹۷.