جمل آن را بر نمی‌تابیدند.
روایت منفرد و طریق شیرجهای طبرانی از جابر بن سمره نیز با حضور عبد الرحمن بن جبله و احتمال واضع بودن وی در این حدیث، بسیار متأخر از روایت ابو بکره برساخته شده است و از آن جا که عبد الرحمن بعد از ابو عوانه (م176ق) در این سند قرار دارد، شاید تاریخ پیدایش این روایت منفرد، ربع آخر قرن دوم یا ابتدای قرن سوم در بصره باشد.
البته این تاریخ‌گذاری پیشنهادی بوده است و می‌تواند قبل یا بعد از آن نیز تصور گردد.
ب. تاریخ‌گذاری بر اساس تحلیل متن
اکنون جهت بررسی متن حدیث، بار دیگر، آن را از صحیح البخاری ذکر نموده، مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
بخاری ذیل کتاب مغازی، باب کتاب النبی الی کسری۱ آورده است:
۰.حدثنا عثمان بن الهیثم.... عن ابی بکره، قال: لقد نفعنی الله بکلمة سمعتها من رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم ایام جمل، بعد ما کدتُ ان الحق باصحاب الجمل فاقاتل معهم، قال: لما بلغ رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم انّ اهل الفارس قد ملکوا علیهم بنت کسری، قال: «لن یفلح قوم ولّوا امرهم امرأة».
این حدیث در کلیه کتب روایی، شکلی ساده و صریح دارد که دو مضمون ثابت را تکرار می‌کنند و با ایجاد مضمونی مرکب هدف خاصی را دنبال نموده‌اند.
الف. راوی حدیثی را نقل می‌کند که پشتوانه تاریخی دارد و مفهومی را به یک رویداد تاریخی پیوند می‌زند.
ب. راوی شرایط تاریخی پیش روی خود را با حادثه پیشین مقایسه و منطبق می‌کند.
ج. خاتمه این روایت، برداشت صریح و به موقع راوی است که از انجام امری سخت هم‌چون جنگ (فارغ از این که به کدام گروه تعلق دارد) طفره رفته و با اظهار نظری شخصی، سربسته حوادث آینده را نیز پیش‌گویی می‌کند.
این روایت، با ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی هر دو مضمون، روایت مردانه‌ای است که طرز گفتار و سیاست عملی راوی را آشکار می‌سازد. نیز داستانی از یک بازتاب اجتماعی است که به نظر می‌رسد فردی که در یک موقعیت اجتماعی نقش حاشیه‌ای داشته و حاضر نبوده که جذب شرایط جدید (فتنه) شود، با طرح گزارش کوتاهی از یک واقعه دور _ که شاید
1.. صحیح البخاری، ج۵، ص۱۳۶.
