1. تعمیم خطاب‌ها
نظریه مؤلّف در ذیل آیه شریفه «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیها»:۱
۰.توجه به فطرت توحیدی، تکلیف همه مسلمانان است و خطاب آیه مخصوص به رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نیست.۲
تحلیل مستندشناختی نظریه مؤلف
مبنای این استفاده مؤلّف، نظریه اصولیان در اصل عدم اختصاص خطاب‌های مفرد‌ه قرآنی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است تا زمانی که خلاف آن بر اساس ادله محکم ثابت شود.۳ طبق نظر مؤلّف، در این مورد، نه تنها خلاف این اصل اثبات نشده، بلکه ذیل آیه مذکور۴ دلالت بر عمومی بودن این فطرت برای کل بشر دارد.
2. تخصیص خطاب‌ها
نظریه مؤلّف در ذیل بند «یا أَحْمَدُ! إِسْتَعْمِلْ عَقْلَكَ قَبْلَ أَنْ یذْهَبَ؛ فَمَنِ اسْتَعْمَلَ عَقْلَهُ، لا یخْطی وَ لا یطْغی...»۵ از حدیث معراج:
۰.این عبارت، شامل خطاب‌هایی به رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که مشتمل بر سعی در رسیدن به کمالاتی است که آن حضرت آنها را در بالاترین درجات دارا هستند. بنا بر این، مورد خطاب، امت ایشان است، نه شخص آن حضرت.۶
تحلیل مستندشناختی نظریه مؤلف
از نظر اصولیان، مقصود در برخی خطاب‌های منافی با مقام رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مانند: «فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا اللَّه»۷ و «لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَیحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَ لَتَكُونَنَّ مِنَ الْخاسِرِین»،۸ امت ایشان است و این موارد از قبیل «إیاك أعنی و اسمعی یا جارة»
1.. سوره روم، آیۀ ۳۰.
2.. سِرُّ الإسراء، ج۱، ص۱۲.
3.. ر.ک: انیس المجتهدین فی علم الأصول، ج۱، ص۳۰۷؛ الاجتهاد و التقلید، ص۸۴.
4.. سوره روم، آیۀ ۳۰.
5.. الوافی، ج۲۶، ص۱۵۰.
6.. سِرُّ الإسراء، ج۴، ص۹۸.
7.. سوره محمد، آیۀ ۱۹.
8.. سوره محمد، آیۀ ۶۵.
