۰.إِلَهِی كَیفَ أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَصَیتُكَ وَ كَیفَ لَا أَدْعُوكَ وَ قَدْ عَرَفْتُكَ وَ حُبُّكَ فِی قَلْبِی؛^۱

۰.چگونه تو را بخوانم، در حالی که معصیت تو را مرتکب شده‏ام و چگونه تو را نخوانم؛ حال آن که تو را شناخته‌ام و محبت تو در قلبم است.

آن حضرت در دعای دیگری فرمود:

۰.فَسُبْحَانَكَ مَنْ ذَا یعْلَمُ مَا أَنْتَ وَ لَا یخَافُكَ وَ مَنْ یعْرِفُ قُدْرَتَكَ وَ لَا یهَابُكَ؛^۲

۰.منزهی از (جهالت یا بی‏ادبی) کسی که می‏داند تو چیستی، ولی از تو نمی‏ترسد و از کسی که قدرت تو را می‏شناسد، ولی هیبت تو را نادیده می‏گیرد.

در برخی از روایات، تصریح شده که مقداری از معرفت حق‌تعالی، برای اتمام حجت لازم بوده و خداوند این مقدار را در همه انسان‌ها قرار داده است:

۰.لَمْ یطْلِعِ الْعُقُولَ عَلَی تَحْدِیدِ صِفَتِهِ وَ لَمْ یحْجُبْهَا عَنْ وَاجِبِ مَعْرِفَتِهِ؛^۳

۰.خداوند عقل‌ها را بر محدود ساختن صفتش آگاه نکرده و از مقدار واجب معرفت خویش محجوب نساخته است.

مقدار ضروری از معرفت خدا حالتی است که موجب شود فرد از حالت انکار و جحود به ‌در آید و به وجود حق‌تعالی و صفات او اقرار کند. در روایات فراوانی به جایگاه عقل در معرفت حداقلی خدا اشاره شده است:

۰.بِصُنْعِ اللَّهِ یسْتَدَلُّ عَلَیهِ وَ بِالْعُقُولِ یعْتَقَدُ مَعْرِفَتُهُ وَ بِالْفِكْرِ تَثْبُتُ حُجَّتُهُ؛^۴

۰.به ‌وسیله آفرینش الهی بر او استدلال می‌شود و به ‌وسیله عقل‌ها معرفت نسبت به او تبدیل به اعتقاد می‌شود و به ‌وسیله فکر، حجت او تثبیت می‌شود.

این روایت، شناخت آیه‌ای را به‌عنوان راهکار استدلال بر وجود خدا، و عقل و فکر را زمینه‌ساز دریافت معرفت و حجت الهی معرفی کرده است. اگر هیچ‌گونه معرفت عقلی نسبت به خداوند امکان نداشته باشد، امکان اعتقاد به او وجود ندارد و به‌وسیله عقل، حجت خداوند بر بشر تثبیت می‌گردد. در روایت دیگری نیز از آن حضرت نقل شده:

۰.تَتَلَقَّاهُ الْأَذْهَانُ لَا بِمُشَاعَرَةٍ؛^۵