مِنَ الْمَرْبُوبِ؛۱
۰.او را حجاب‌ها محجوب نساخته، بلکه حجاب بین او و آفریدگانش، خلقت است؛ به دلیل عدم توانایی امکانات ذوات مخلوقات و نیز ممکن بودن اموری که در باره خداوند محال است و به‌دلیل فرق میان صانع با مصنوع، ایجاد‌کننده حدّ با محدود و ربّ با مربوب.
5. وصف اثباتی، مستلزم تحدید
دسته‌ای از روایات علوی علیه السلام اشاره دارند به این که: هر گونه توصیف اثباتی از خداوند مستلزم «تحدید» است. بر اساس، این روایات _ که ناظر به بُعد معناشناختی صفات هستند _ توصیف به معنای تعیین یا در نظر گرفتن «حدّ» و «اندازه» برای موصوف است؛ خواه این حدّ، حسی باشد یا وهمی و یا عقلی. امام علی علیه السلام فرمود:
۰.مَنْ وَصَفَهُ فَقَدْ حَدَّهُ؛۲
۰.هر کس او را وصف کند، او را محدود کرده است.
که در این روایت، تلازم وصف و حدّ کاملاً روشن است؛ در حالی که این اصل عقلی که خدا هیچ حدّی ندارد، مورد تأکید روایات علوی علیه السلام بوده است:
۰.لَیسَ لَهُ حَدٌّ ینْتَهَی إِلَی حَدِّهِ وَ لَا لَهُ مِثْلٌ فَیعْرَفَ بِمِثْلِهِ؛۳
۰.او حدّی ندارد تا به آن حدّ، منتهی شود و مثلی ندارد تا بهوسیله مثلش بتوان او را شناخت.
از آن‌جا که خداوند هیچ‌گونه حدّی ندارد، امکان توصیف اثباتی او نیز وجود ندارد. به همین دلیل، حضرت فرمود:
۰.لَا وَصْفٌ یحِیطُ بِهِ؛۴
۰.هیچ وصفی توان احاطه به او ندارد.
تا نمایان‌گر او باشد. آن حضرت نقل می‌کنند که هر گاه از پیامبران علیه السلام در باره خدا سؤال می‌شد، او را با حدّ و اندازه یا نقص توصیف نمی‌کردند؛ بلکه او را فقط به آثار و افعالش
1.. همان، ج۱، ص۱۴۰.
2.. نهج‌البلاغه، خطبۀ ۱۵۲.
3.. الکافی، ج۱، ص۱۴۲.
4.. التوحید، ص۷۰ ـ ۷۱.
