رجبيّه (شرح زيارت رجبيّه) - صفحه 507

«تحيّات» جمع تحيّت است مصدر باب تفعيل و در اصل تحييه بوده به دو ياء مثل تغذيه و تنميه و بعد از نقل حركت ياء اوّل به ما قبل آن ادغام آن در ياء ثانيه شده . فاضل لاهجى ۱ در تفسير «وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّواْ بِأَحْسَنَ مِنْهَآ أَوْ رُدُّوهَآ»۲ گفته كه :
تحيّت در اصل ، زنده گردانيدن است و بعد از آن در عرف مستعمل شده به معنى دعا به زندگى كردن و به معنى مطلق دعاى به خير ، و غالب شده استعمال آن در سلام كه قِسم شايع دعاى به خير است ، و على بن ابراهيم از حضرت صادق عليه السلام روايت كرده كه : «مراد از تحيّت در اين آيه اعمّ است از سلام و غير آن از انواع احسان و نيكويى» ۳ بنا بر اين ، محصَّل معنى آيه اين است كه هرگاه شخصى با شما نيكويى كند هر نوع نيكويى كه باشد ، بر شما لازم است كه بهتر از نيكويى او به او احسان و نيكويى كنيد يا برگردانيد تحيّت او را ، يعنى مثل تحيّت او را به جا بياوريد. ۴ انتهى موضوع الحاجة.
و اظهر اين است كه مراد از تحيّات [در] اين جا معنى اعم [است] و به معنى انواع تعظيم و تكريم است از خداى صاحب كرم .

قوله : حتّى العود إلى حضرتكم ، و الفوز في كرّتكم ، و الحشر في زمرتكم

اظهر اين است كه مراد از عود به حضرت مزور ، رجوع به روضه مقدّسه او يا روضه مقدّسه ساير ائمه عليهم السلام باشد براى ادراك زيارت حضور و مراد از «الفوز في كرَّتكم» تشرّف به شرف ادراك خدمت حضرت قائم آل محمّد وساير ائمه عليهم السلام است در حال رجعت به يكى از دو وجه :
اوّل اين كه : آن قدر در دنيا بماند كه ادراك اين سعادت عُظما نمايد .

1.قطب الدين محمد بن على لاهيجى معروف به قطب الدين اشكورى ، عارف و حكيم قرن يازدهم هجرى است. او از شاگردان ميرداماد است و در حكمت ، ادب و تفسير داراى مقام بلندى است. مهمترين اثر او محبوب القلوب در شرح احوال و آثار حكما است. ثمرة الفواد از ديگر آثار اوست. ر.ك : روضات الجنات ، ج ۷ ، ص ۲۳۳ ؛ رياض العلماء ، ج ۵ ، ص ۱۲۴.

2.سوره نساء ، آيه ۸۶ .

3.تفسير القمّي ، ج ۱ ، ص ۱۴۵ ؛ عوالي اللئالي ، ج ۲ ، ص ۵۱ ، ح ۱۳۴ ؛ بحار الأنوار ، ج ۷۶ ، ص ۷ ، ح ۲۷.

4.تفسير شريف لاهيجى ، ج ۱ ، به تصحيح محدث ارموى ، ص ۵۲۱.

صفحه از 527