فرزندان امام حسن یا امام حسین علیهما السلام که به سیف قیام کند، امام است. از همین رو، حتی امام سجاد و امام باقر علیه السلام را _ که پیش از قیام زید از دنیا رفته بودند _ به امامت نمی‏شناختند.^۱

گروه دوم، کسانی بودند که به «بُتریان»^۲ مشهور شدند. این گروه، خلفای نخست را غاصب برنمی‏شمردند و بین محبت اهل‏بیت علیهم السلام و خلفا جمع می‏کردند.^۳ این جریان‌های فکری، از آن‌جایی که خاستگاهی نزدیک به خاندان نبوت داشت، به مرور، افراد زیادی از علاقه‌مندان این خاندان را به گرد خویش جمع آورد و حتی برخی از راویان حدیث _ که روزگاری در مجلس امام باقر علیه السلام فعالانه حاضر می‏شدند و به تعلمی مشتاقانه می‏پرداختند^۴ _ به این جریان پیوستند.

به مرور و با تأکید ائمه علیهم السلام بر تفاوت‌های فکری، فاصله بین امامیه و زیدیه، در طول طبقات بعدی، بیشتر و بیشتر شد و تعداد راویان مشترک احادیث زیدی و امامی در دهه‌های بعد رو به کاهشی تدریجی نهاد. با این حال، در احادیث هر دو گروه، راویان مشترکی از دوران آغاز اختلاف هم‌چنان باقی مانده‌اند. باید توجه داشت که پدیده حضور راویان با گرایش زیدی در احادیث امامیه به خودی خود آسیبی بدان نمی‏زند؛ چرا که راویان زیدی نیز برای نقل احادیث اهل‏بیت علیهم السلام اهتمامی جدی داشته‌اند^۵ و گرایش فکری آنان در حالت کلی، به هیچ عنوان، تلازمی با عدم وثاقتشان ندارد. این موضوع از آن حیث واجد اهمیت است که احادیث امامیه را به یکی از منابع شناخت طرز تفکر زیدیان متقدم تبدیل می‏کند.

مقاله حاضر می‏کوشد گرایش فکری عمرو بن خالد واسطی و عمرو بن ثابت بن هرمز را _ که هر دو در چنین دورانی می‏زیسته‌اند_ روشن کند. به این منظور، در ادامه، اطلاعات موجود برای هر یک از این دو را به طور مستقل گرد آورده، سپس برای تبیین گرایش آنان از ملاک بررسی اخبار منقول از آنان بهره می‏گیرد.