الْحُسَینِ، ثُمَّ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِی علیهم السلام ثُمَّ هَهْ، فَینَادِی ثَلَاثَ مَرَّاتٍ لِمَنْ بَینَ یدَیهِ وَ عَنْ یمِینِهِ وَ عَنْ یسَارِهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ اثْنَی عَشَرَ صَوْتاً، وَ قَالَ عَمْرٌو: فَلَمَّا أَتَیتُ مِنًی سَأَلْتُ أَصْحَابَ الْعَرَبِیةِ عَنْ تَفْسِیرِ هَهْ، فَقَالُوا: هَهْ لُغَةُ بَنِی فُلَانٍ أَنَا فَاسْأَلُونِی، قَالَ: ثُمَّ سَأَلْتُ غَیرَهُمْ أَیضاً مِنْ أَصْحَابِ الْعَرَبِیةِ، فَقَالُوا مِثْلَ ذَلِكَ.^۱

از آن‏چه گفته شد، می‌توان نتیجه گرفت به احتمال زیاد عمرو بن ثابت به جریان امامیه تعلق داشته است.

بررسی یک خبر اثناعشری

روایات اثنا عشر از جمله اخبار مشهور در کتب حدیثی اسلامی ‌است که به طرق گوناگون و الفاظ مختلفی در مصادر حدیثی شیعه و سنی نقل شده است. باید توجه داشت اصل روایات دوازده امام، در روزگار ائمه علیهم السلام، یعنی در زمانی که هنوز مصادیق خارجی آن تکمیل نشده بود، کارکردی مشابه با کارکرد امروزی‌شان به عنوان یک «نص» نداشته‌اند و بیشتر از سنخ اخبارات غیبی برشمرده می‏شدند. از این رو، به ویژه در آن دسته از اخبار اثناعشر که نام هیچ یک از امامان اثناعشر به روشنی مشخص نشده، در مصادر غیر امامیه نیز به گستردگی نقل شده است،^۲ بدون آن که صاحبان آن تلقی هر گونه ناسازگاری بین این اخبار با معتقدات خویش داشته باشند.

یک نمونه از اخبار ناظر به موضوع دوازده امام، حدیثی است که شیخ صدوق آن را به واسطه عمرو بن خالد نقل کرده است:

۰.عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم یقُولُ‏: أَنَا وَ عَلِی وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَینُ وَ تِسْعَةٌ مِنْ وُلْدِ الْحُسَینِ مُطَهَّرُونَ مَعْصُومُونَ.^۳

باید توجه داشت که هیچ استبعادی ندارد که یک جارودیِ متقدم اصل وجود دوازده امام را، چونان مشایخ اهل‏سنت، نقل کرده باشد و این حدیث، اگر تنها به این موضوع اشاره داشت، با عقاید جارودیان، به ویژه جارودیان متقدم، قابل جمع بود؛ اما این خبر از دو جنبه دیگر با عقاید جارودیان ناسازگار به نظر می‏رسد: اول، آن که در نظر جارودیان بین نسل حسنین علیهما السلام تمایزی وجود ندارد. پیش‌تر اشاره شد که در تعریف جارودیان امام می‏تواند از هر