نتیجه
رجالیان در باره راهکارهای حل تعارض روایات جرح و تعدیل زراره، راهحلهای متفاوتی در پیش گرفتهاند؛ برخی با اتکای به ضعف سند آنها را کنار گذاشتهاند و برخی آنها را حمل بر تقیه نمودهاند.
_ روایات ذم زراره به علت نقل به معنای نادرست روایات امام معصوم علیه السلام بود.
_ در روایاتی که زرارة بن اعین مورد لعن قرارگرفته است، موضوع روایات مربوط به بحث استطاعت است و دیدگاه وی به استطاعت قبل از فعل یکی از مهمترین عوامل تمایز فکری جریان زراره از دیگر جریانهای امامی بوده که موجب شد، بهصورت وسیع هدف جریانسازی حلقه فکری هشام بن حکم قرار گیرد.
_ نیمی از روایات جرح به حلقه مشترک محمد بن عیسی میرسد که متعلق به حلقه فکری هشام بن حکم است.
کتابنامه
_ الانساب، عبد الکریم بن محمد سمعانی، بیروت: دار الجنان، دوم، ۱۴۰۸ق.
_ بحار الأنوار، محمد باقر مجلسی، بیروت: مؤسسة الطبع و النشر، دوم، 1410ق.
_ التحریر الطاووسی، حسن بن زین الدین (شهیدثانی)، تحقیق: فاضل جواهری، قم: سیدالشهداء، دوم، ۱۴۱۱ق.
_ تعلیقات علیمنهج المقال، محمد باقر بهبهانی، بیجا، اول، 1306ق.
_ رجال ابن داود، ابن داود حلی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: اول، 1383ق .
_ رجال البرقی، احمد بن محمد برقی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران: دوم، 1383ق.
_ رجال الطوسی، محمد بن حسن طوسی، نجف: انتشارات حیدریه، دوم، 1381ق.
_ رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، محمد بن عمر کشی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد، اول، ۱۳۴۸ش.
_ رجال النجاشی، احمد بن علی نجاشی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، دوم، 1407ق.
_ رسائل الشریف المرتضی، علی بن حسین علم الهدی (سید مرتضی)، قم: دار القرآن الكریم، دوم، 1405ق.
_ رساله ابو غالب زراری، محمد علی موحد ابطحی، بیجا، چاپ ربانی، اول، بیتا.
_ شرح الاصول الخمسة، عبد الجبار بن احمد، بیروت: دار احیاء التراث العربی، دوم، بیتا.