خطبه اول (نخستین خطبه جمعه پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، در شهر مدینه)

بنا بر شواهد تاریخی، این خطبه اولین خطبه نماز جمعه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که در شهر مدینه ایراد گردیده است و نقل شده هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از مکه به طرف مدینه مهاجرت فرمود، روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول در دهکده «قبا» بر «بنی عمرو بن عوف» وارد گردید و سه روز در آنجا توقف فرموده و مسجدی بنا نمود و جمعه همان هفته از قبا حرکت نموده و در یثرب فرود آمدند و در آنجا اقامه نماز جمعه نموده و این خطبه را به عنوان اولین خطبه و سخنرانی در آن هنگام ایراد فرمودند.^۱ اسناد این خطبه در مصادر و منابع مختلف، اعم از منابع شیعه و اهل‏سنت ذکر گردیده است که البته همه این منابع سند و خود خطبه را از کتاب تاریخ الامم و الملوک طبری نقل کرده‏اند:

حدثنی یونس بن عبدالأعلی، قال: أخبرنا ابن وهب، قال: حدثنی سعید بن عبدالرحمن الجمحی، أنه بلغه عن خطبة رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فی اول جمعة صلاها بالمدینة فی بنی سالم بن عوف:

اَلحَمدُ لله أحمَدَهُ و أستَعینُهُ و أَستَغفِرُهُ، و أستَهدیهِ وَ أَومِنُ به وَ لا أَکفُرُهُ وَ أُعادی مَن یکفُرُهُ وَ أَشهَدُ أَن لا إلهَ إلَّا اللهُ وَحدَهُ لاشَریکَ لَه...؛

۰.حمد و سپاس خدای راست، او را ستایش می‏‏کنم و از او یاری می‏‏‌جویم و از او بخشایش و هدایت می‏‏‌طلبم و به او می‏‏گروم و با هر آن کس که به او کافر شود، دشمنی می‏‏‌ورزم. و گواهی می‏‏دهم که معبود راستینی جز «الله» _ که یگانه و بی انباز است _ وجود ندارد...