شاخصه‌های جامعه دینی با توجه به خطبه ‏های جمعه و عیدین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم - صفحه 154

۰.حدثنا محمد بن یحیی و غیره، عن أحمد بن محمد بن عیسی، عن الحسن بن محبوب، عن أبی أیوب، عن أبی الورد، عن أبی جعفر، قال: خطب رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم الناس فی آخر جمعة من شعبان، فَحَمِدَاللهَ وَ اَثنَی عَلَیهِ، ثُمَّ قَالَ:

إِنَّهُ قَدْ أَظَلَّكُمْ شَهْرٌ فِیهِ لَیلَةٌ خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ فَرَضَ اللَّهُ صِیامَهُ...؛ ۱

امام باقر علیه السلام روایت فرموده که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در جمعه آخر ماه شعبان پس از ستایش و ثنای خداوند فرمود:

۰.ای مردم، ماهی برشما سایه افکنده است که در آن ماه شبی است که از هزار ماه نیکوتر است، و آن ماه رمضان است، پروردگار روزه این ماه را واجب فرمود و...

نمایه موضوعات خطبه دوم

• حمد و ستایش پروردگار: (فَحَمِدَاللهَ وَ اَثنَی عَلَیهِ)،

• اشاره به فضیلت شب قدر: (إِنَّهُ قَدْ أَظَلَّكُمْ شَهْرٌ فِیهِ لَیلَةٌ خَیرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ)،

• اشاره به ویژگی‌‏های ماه رمضان و فضیلت و اهمیت آن: (هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ فَرَضَ اللَّهُ صِیامَهُ وَ...)،

• ثواب افطاری در ماه رمضان (تبیین وظایف مسلمانان در ماه مبارک رمضان): (وَ مَنْ فَطَّرَ فِیهِ مُؤْمِناً صَائِماً كَانَ لَهُ بِذَلِكَ عِنْدَ اللَّهِ عِتْقُ رَقَبَةٍ وَ مَغْفِرَةٌ لِذُنُوبِهِ فِیمَا مَضَی)،

• دعوت مسلمانان به رعایت بزرگواری‏‌ها‏‏ی اخلاقی و ذکر پاداش آنها: (وَ مَنْ خَفَّفَ فِیهِ عَنْ مَمْلُوكِهِ خَفَّفَ اللَّهُ عَنْهُ حِسَابَهُ...)،

• یادآوری چهار خصلت که مسلمانان همواره ناگزیرند متصف به آنها باشند: (وَ لَا غِنَی بِكُمْ عَنْ أَرْبَعِ خِصَالٍ خَصْلَتَینِ تُرْضُونَ اللَّهَ بِهِمَا)،

• گواهی دادن به یکتایی خدا: (فَشَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ)،

• شهادت به پیامبری و رسالت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم: (وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ)،

• خواستار شدن حوایج از خداوند به ضمیمه عافیت (دعا): (وَ أَمَّا اللَّتَانِ لَا غِنَی بِكُمْ

1.. الکافی، ج۴، ص۶۷. نکته: لازم به ذکر است که شیخ صدوق در الامالی از پیامبرگرامی اسلام( خطبه دیگری را نقل کرده است که حضرت آن را در یکی از روزهای پایانی ماه شعبان در استقبال از ماه مبارک رمضان ایراد فرموده‏اند و البته به روز ایراد خطبه که جمعه بوده یا نه اشاره‌ای نشده است (ر.ک: الامالی (صدوق)، ص۹۴ - ۹۶).

صفحه از 180