خطبه یازدهم (عیدقربان)

این خطبه _ که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم در روز عید قربان ایراد فرموده‏اند _ فقط در منابع اهل‏سنت آمده است. احمد بن حنبل در مسند خویش سند و متن آن را این گونه ذکر کرده است:

۰.حدثنا عبدالله، حدثنی أبی، ثنا عفان، ثنا شعبة، قال زبید: أخبرنی منصور و داود و ابن عون و مجالد، عن الشعبی و هذا حدیث زبید، قال: سمعت الشعبی یحدث عن البراء و ثنا عند ساریة فی المسجد، قال: و لو کنت ثم لاخبرتکم بوضعها، قال: خطبنا رسول الله _ صلی الله علیه وسلم _: «إِنَّ أَوَّلَ مَا نَبدَأُ به فی یومِنا هَذا أَن نُصَلّی ثُمَّ نَرجِعُ فَنَحَر، فَمَن فَعَلَ ذلِکَ فَقَد أَصَابَ سُنَّتُنَا. وَ مَن ذَبَحَ قَبلَ ذلِکَ فَإِنَّمَا هُوَ لَحمٌ قدمه لِأَهلِهِ لَیسَ مِنَ النُسُکِ فِی شَیءِ»، قالَ: وَ ذَبَحَ خالی أَبو بَردَةَ بنِ نیار، قالَ: یا رَسوُلَ الل!ه ذَبَحتُ وَ عِندی جُذعَة خیر من مسنة؟ قال: «أَجعَلها مَکَانَها وَ لَم تَجزی أوتوف عَن أَحَدٍبَعدَک»؛^۱

۰.همانا ما روز عید قربان را با خواندن نماز آغاز می‏‏کنیم. سپس بر می‏‏گردیم و قربانی می‏‏کنیم. پس هر کس این گونه عمل کند، به سنت ما عمل کرده است. و کسی که قبل از نماز عید قربانی را ذبح کند، برای خانواده خود گوسفند کشته، ولی مناسک و شعایر دینی را انجام نداده است. در این هنگام شخصی گفت: دایی من ابو بردة نیار قربانی کرده است. (دو باره) گفت: ای رسول خدا، من قربانی کردم و (ظاهرش این است که قبل از نماز قربانی کرده است) و نزد من گوسفند جوانی که از گوسفند قبلی جوان‌تر است، وجود دارد (می‏خواهد گوسفند جوان را به جای قبلی قربانی‏کند). حضرت فرمودند: کار اول مجزی نیست (تکلیف را انجام نداده‏ای). آن را به عنوان تحفه قربانی کن.

نمایه موضوعات خطبه

• اعمال روز عیدقربان،

• آداب قربانی کردن.

خطبه دوازدهم(عیدفطر یا عیدقربان)

این خطبه را پیامبر در یکی از دو عید فطر و یا اضحی ایراد فرموده‏اند‏‏ که به زمان دقیق آن در منابع اشاره نشده است و فقط این مطلب که پیامبر در یکی از دو عید خطبه را ایراد