دیگر، همان گونه که در بحث لغت‌شناسی مُنیه گذشت، حوزه مُنیه از دو جهت زمانی و امکانی گسترده‌تر از امل است.
مفهوم امل در روایات اسلامی
در روایات اسلامی به منابع بیشتری در زمینه امل می‌توان دست یافت. در بخش بررسی مفهومی امل از نگاه روایات، به‌دلیل گستردگی روایات و نبودِ مجال برای مطالعه یک به یک آنها از یک سو و قابل استنادتر شدن نتایج پژوهش حاضر از سوی دیگر، منابع روایی تحقیق از کتب «مقبول و مورد اعتماد شیعیان» و یا کتبی که «برای استناد دارای صلاحیت نسبی» هستند، انتخاب شده است. ملاک شناسایی کتب مذکور، معیار درجه‌بندی کتب روایی است. از این رو، از کتاب مرحوم کلینی رحمة الله و آثاری از شیخ صدوق رحمة الله _ که بر اساس معیار درجه‌بندی مذکور، دارای درجه «الف» بوده و مشتمل بر چهارده عنوان کتاب هستند _ و دیگر کتب روایی _ که بر اساس معیار مذکور در درجه «ب» با رتبه‌های 1 تا 3 قرار دارند و مشتمل بر بیست عنوان کتاب است _ مورد استناد قرار گرفته است. البته محقق، گاه برای تأیید برداشت خود از روایات منقول در کتب درجه «ج» نیز استفاده کرده است.
در جست و جوی مشتقات اسمی و فعلی واژه «أمل» در کتب مذکور، متوجه همراهی این مشتقات با مفاهیم رجا و طمع می‌شویم که گاه در نگاه اول، حکایت از هم معنایی مفاهیم مذکور دارد؛ اما با وجود صراحت و یا ظاهر اکثر روایات مذکور می‌توان استنباط کرد که رجا، طمع، و امل سه مفهوم مجزا، امّا مرتبط با هم هستند. بررسی این موضوع، خود بحث مجزایی را می‌طلبد که خارج از این مقال است.۱ از این رو، توجه خود را بر روایات مربوط به امل و مُنیه متمرکز می‌نماییم.
ویژگی‌های امل در روایات
بررسی ویژگی‌هایی که در تبیین مفهوم امل در روایات اسلامی ذکر شده، یاری کننده بازشناسی مفهوم امل خواهد بود. در این زمینه نکات ذیل از روایات قابل استفاده است:
الف. هسته مفهوم امل گرایش، رغبت و احساس خوشایند است. حضرت امیر علیه السلام بعد
1.. برای اطلاع بیشتر ر.ک: الکافی، ج۱، ص۳۴۳؛ ج۲، ص۶۳، ۶۷، ۲۲۶ و ۳۱۵؛ ج۴، ص۴۶۰؛ ج۸، ص۱۸، ۲۳۱ و ۳۸۶؛ الخصال، ج۱، ص۸۸؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۵۵۷؛ کمال الدین، ج۱، ص۲۰۱؛ علل الشرایع، ج۲، ص۴۰۰.
