علی التنزیل.۱
در منابع زیاد دیگری این خبر نقل و بیشتر، در مآخذ پسین، همان تعبیرهای منابع پیشین، روایت شده است.
اما راویان این حدیث در منابع سنّی، خبر را با ذکر برخی جزئیات و نیز مکانها و حوادثی روایت کردهاند که سبب صدور آن را از رسول خدا صلی الله علیه و اله هم در بر دارد. گزارشگران این خبر در منابع سنّی، تعدادی از صحابه، همانند ابوذر غفاری، ابو ایّوب انصاری، عبدالله بن عباس، ابو سعید خدری و دیگران هستند.
أبوذر غِفاری (م33ق) خبر را با جزئیاتی قابل توجه بازگو کرده است. او گفته که با رسول خدا صلی الله علیه و اله در بقیع بودهاند و پیامبر صلی الله علیه و اله فرموده است:
۰.و الّذی نفسی بیده! إنّ فیکم لرجلاً یقاتل الناس من بعدی علی تأویل القرآن کما قاتلت المشرکین علی تنزیله، و هم یشهدون أن لا إله إلا الله، فیکبر قتلهم علی الناس حتّی یطعنوا [علی] ولیّ الله تعالی و یسخطوا عمله...؛۲
۰.سوگند به آنکه جانم در اختیار او است! مردی پس از من از میان شما بر تأویل قرآن میجنگد؛ همانگونه که من با مشرکان بر تنزیل جنگیدم. علی با کسانی میجنگد که به یگانگی خدا گواهی میدهند و کشتن چنین کسان بر مردم گران میآید تا جایی که بر ولی خدا طعن میزنند و بر کارش خشم میگیرند....
این خبر را ابو ایّوب انصاری (م52ق) به صورت سماع از پیامبر صلی الله علیه و اله، با تفاوت زیاد، روایت کرده است. او میگوید:
۰.سمعت النبی صلی الله علیه و اله یقول لعلی بن أبیطالب: تُقاتِل الناکثین و القاسطین و المارقین بالطُرقات و النهروانات و بالشَعفات. قال أبوأیّوب: قلتُ: یا رسول الله! مع من یُقاتل هؤلاء الأقوام؟ قال: مع علی بن أبیطالب؛۳
۰.از پیامبر صلی الله علیه و اله شنیدم که به علی بن ابیطالب میفرمود: در طرقات و نهروان۴ و شعفات۵ با ناکثین و قاسطین و مارقین میجنگی. ابو ایّوب گفت: به ایشان گفتم: این گروهها با چه کسی خواهند جنگید؟ فرمود: با علی بن ابیطالب.
1.. الیقین، ص۱۳۸.
2.. الفردوس، ج۴، ص۳۶۸؛ المناقب (خوارزمی)، ص۸۸؛ کنز العمّال، ج۱۳، ص۱۰۶ با تفاوت.
3.. المستدرک، ج۳، ص۱۴۰.
4.. جایی نزدیک شهر نهروان.
5.. سعفات، به شاخههای درخت خرما گفته میشود. در برخی نسخهها شعفات آمده که به قله کوهها گفته میشود.