الثدیه۱ از امام پرسیدند، و این که چنین شخصی در میان کشته شدگان خوارج وجود دارد، فرمود: وَ اللَّهِ مَا کَذَبْتُ وَ لَا کُذِبْتُ. و این، به معنای تطبیق دقیق کلام رسول خدا صلی الله علیه و اله بر تأویل مورد نظر است؛ یعنی امام با یافتن آن شخص، پیش‌گویی پیامبر صلی الله علیه و اله را در باره جنگ امام علیه السلام برای تأویل، محقّق یافته معرفی کرده است.
پنج. تأویل خوارج
برخی عمل خروج کنندگان بر امام عادل را علاوه بر اهل بغی بودن، اهل تأویل هم دانسته‌اند. برای چنین ادعایی، فرموده امام علی علیه السلام را خطاب به معاویه، دلیل آورده‌اند که نوشت:
۰.فعدوت علی طلب الدّنیا بتأویل القرآن فطلبتنی بما لم تجن یدی و لا لسانی؛۲
۰.تو برای دست آوردن دنیا، با تأویل کردن قرآن، دست تجاوز دراز کردی، و از من چیزی را خواستی که نه دست و نه زبان من، بدان آلوده نشده‌اند.
ابن ابی الحدید (م656ق) در توضیح این کلام که معاویه با تأویل به مخالفت با علی اقدام کرد، گفته است:
۰.منظور از تأویل قرآن، تیره کردن ذهن شامیان از جانب معاویه، و ادعای خون‌خواهی عثمان است و این که با تمسک به آیه «هر کس مظلومانه کشته شود، برای ولی او حقّی قرار دادیم»،۳ خود را ولیّ دم عثمان معرفی کرد. آری، او چنین کرد تا به این وسیله، جنگ خود را مشروعیت بخشد.۴
بحرانی (636 - 699ق) هم در شرح کلام امام، توضیح داده که معاویه با تأویل، خود را وارث و ولیّ خون عثمان معرفی کرد:
۰.او با تأویل، خود را داخل حکم آیه قصاص و برای عثمان خون‌خواهی کرد؛چون آیه خطاب به کسی است که کشته شده و با او هم کسی کشته می‌شود.۵
1.. شخصی ناقص‌دست که پیامبر صلی الله علیه و اله خبر کشته شدن او را به امام علی علیه السلام داده بود و پس از کشته شدن خوارج، امام در پی او گشت و پیدایش کرد و گفت: به خداوند به من دروغ گفته نشده است (مروج الذهب، ج۲ ص۴۱۷).
2.. نهج البلاغه، نامۀ ۵۵.
3.. سوره اسراء، ۳۳.
4.. شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۱۳۶.
5.. شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج۵، ص۱۹۱.
