انتساب کتاب الإبتداء به وی را _ که علی بن جعفر حرّانی مطالبی را از آن نقل کرده _ تقویت می‌کند.

نتیجه

از مجموع آن‌چه به تفصیل در متن این نوشتار آمد، می‌توان موارد زیر را نتیجه گرفت:

1. کهن‌ترین دانسته‌های ما از ابو محمد حسن بن علی بن شعبة حرّانی در سنت امامی از سده دهم هجری است؛ بر خلاف آن‌چه از او در میان نُصیریان دانسته است. بر اساس متون پیروان نُصیریه، قدیم‌ترین اطلاعات در دسترس از وی به اندک زمانی پس از او، یعنی در سده‌های چهارم و پنجم هجری بازمی‌گردد. حمزة بن علی بن شعبة حرّانی، عالم نُصیری در کتاب خود، حجة العارف فی إثبات العدل علی المباین و المخالف (نگاشته در ربیع الأول سال 408ق) از ابن شعبة حرّانی نام برده و مطالبی را از آثارش نقل کرده است. ابو سعید میمون بن قاسم طبرانی (م426 یا 427ق)، از عالمان شناخته شده نُصیری، نیز در برخی آثار خود، از ابن شعبة حرّانی نام برده و مطالبی را از او بازگو کرده است.

2. شواهد موجود از ذکر نام ابن شعبة حرّانی توسط عالمان نُصیری، به ‌ویژه حمزة بن علی بن شعبة حرّانی و ابو سعید میمون بن قاسم طبرانی، و نقل قول از آثار او، حیات وی در سده چهارم هجری و تعلقش به مذهب نُصیریه را تأیید می‌کند. به‌عبارت دیگر، آن‌چه در شرح‌حال وی در آثار عالمان امامی در باره بازه زمانی حیاتش در دست است، درست به‌نظر می‌رسد. از همین رهگذر، احتمال شاگردی او نزد ابوعلی محمد بن ابی بکر همّام بن سهیل اسکافی (258 - 336ق) نیز افزایش می‌یابد. شواهد متعدد از سماع و نقل حدیث ابن شعبة حرّانی از ابن همام نیز در آثار وی قابل مشاهده است.

3. از میان آثار، حقائق أسرار الدین، رسالة موضحة و مسائل لأبی محمد الحسن بن شعبة الحرّانی _ که در میراث نصیریه به حسن بن علی بن شعبة حرانی منسوب است _ دو اثر حقائق و مسائل به دلیل وجود پاره‌ای شواهد و دلایل قابل دفاع است. با پذیرش انتساب این دو کتاب مهم به وی می‌توان او را جزو آن دسته از مؤلفان نُصیری برشمرد که در دو قلمرو آثار ظاهر و باطن دست به تألیف زده است؛ تحف العقول مهم‌ترین اثر وی در حوزه معارف ظاهری دین، و کتاب حقائق أسرار الدین مهم‌ترین آن در قلمرو آموزه‌های باطنی.

افزون بر کتاب‌های بالا می‌توان بنا بر برخی شواهد، اثر احتمالی دیگری را تحت عنوان