دلالت آنها بر نزول تفسیر و تبیین آیات از طرف خدا و توسط جبرئیل علیه السلام را هر چند به عنوان یکی از دو احتمال مطرح نمودهاند. به برخی از این تعابیر اشاره میشود:
مرحوم فیض کاشانی ذیل این حدیث از احادیث مورد بحث: «عَنْ أبِی بَصِیرٍ، عَنْ أبِی عَبْدِ اللّهِ علیه السلام فِی قَوْلِ اللّهِ _عَزَّ وَ جَلَّ _وَ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ فِی وَلایَةِ عَلِیٍّ وَ وَلایَةِ الأئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ فَقَدْ فازَ فَوْزاً عَظِیماً هَکَذَا نَزَلَتْ»،۱ میگوید:
۰.مقصود این است که آیه به این معنا و تفسیر نازل شده است و به کار بردن چنین تعبیری در موارد مشابه رایج است.۲
وی در آخر «أبواب القرآن وفضائله» ذیل عنوان «باب اختلاف القراءات وعدد الایات» بعد از آوردن چند حدیث بیان مفصلتری دارد و ضمن ردّ صریح نظریه تحریف این قبیل روایات را ناظر به نزول تفسیر میداند.۳
بیان وی در عین موجز بودن، بیانی کامل، متقن و شفاف در مطلبِ مورد بحث است و شاید بتوان آن را خلاصهای از تمامی این مقاله به شمار آورد. وی در مقدّمه تفسیر الصافی نیز بیانی مفصّل در این زمینه دارد.۴
مرحوم ملا محمّد صالح مازندرانی نیز در شرح این حدیث میگوید:
۰.گفتار حضرت _که فرمود آیه این چنین نازل شده است _احتمال دارد به این معنا باشد که آیه همراه با چنین تفسیری توسط حضرت روح الامین علیه السلام نازل شده است.۵
و ذیل حدیث دیگری که با همین تعبیر آمده، میگوید:
۰.ممکن است مقصودْ این باشد که لفظ آیه این چنین نازل شده و یا منظور امام علیه السلام این است که تفسیری را برای آیه جبرئیل علیه السلام به امر پروردگارش فرود آورده است.۶
1.. الکافی، ج۱، ص۴۱۴، ح۸
2.. الوافی، ج۳، ص۸۸۵، ح۱۵۱۹.
3.. ر.ک: همان، ج۹، ص۱۷۷۸.
4.. برای ملاحظه بیان کامل ایشان، ر.ک: تفسیر الصافی، ج۱، ص۷۵، مقدمة المؤلف، المقدمة السادسة، فی نبذ ممّا جاء فی جمع القرآن و تحریفه و زیادته و نقصه و تأویل ذلک.
5.. شرح أصول الکافی، ج۷، ص۶۵.
6.. همان‌جا.
