6236 متغیر است؛ اما علت اختلاف در تعداد آیات مطابق شیوه‌های گوناگون چیست؟
بسیاری از دانشمندان علوم قرآنی، تصریح به توقیفی بودن شمارش آیات قرآن دارند.۱ جعبری در منظومه «عقد الدرر فی عدد آی السور» گفته است:
۰.وقف کردن رسول اکرم صلی الله علیه و اله کلمه پایانی آیات قرآن را به ما نشان می‌دهد و در این موضوع، جای قیاس وجود ندارد و باید به نقل اتکا و اقتدا نمود.۲
او در جایی دیگر، وقف‌های متفاوت آن حضرت را _ که گاه برای تعلیم انتهای آیه و گاه برای اتمام معنا صورت می‌گرفت _ دلیل اختلاف معرفی می‌کند.۳ عبدالفتاح قاضی، با آوردن مثال نقض، مساله را چنین بیان می‌دارد:
۰.اگر شمارش آیات توقیفی نبود، علی القاعده باید کلمات مشابه در آیات، انتهای آیه شمرده می‌شد؛ در حالی که چنین نیست؛ مثل اختلاف در شمارش «ینهی»۴ و «طغی»۵ و اختلاف نداشتن در شمارش «الاشقی»۶ به عنوان انتهای آیه.۷
5. کاربرد واژه «آیه» در روایات
با بررسی واژه «آیه» به عنوان نمونه در کتب اربعه شیعه _ که از قدیمی‌ترین منابع معتبر حدیثی محسوب می‌شوند _ مشخص می‌شود که این کلمه در روایات معصومان علیهم السّلام و سخن برخی از راویان حدیث، به معانی مختلفی استعمال شده است که هر چند بین این دو نوع کاربرد، تفاوت در جایگاه وجود دارد، ولی از لحاظ معنا یک‌سان است. معانی‌ای که این واژه در روایات دارد و نمونه آنها به قرار زیر است:
5 - 1. کاربرد به معنای لغوی (نشانه و علامت)
در تعدادی از روایات، واژه «آیه» به معنای لغوی نشانه و علامت، به کار رفته است؛ از
1.به عنوان نمونه ر.ک: البرهان فی علوم القرآن، ج۱، ص۳۵۰.
2.عقد الدرر فی عدد آی السور در «مجموعة مهمة فی التجوید و القراءات و الرسم و عد الآی»، ص۴۳. اصل بیت، چنین است: «و عرَّفَنا وقفُ الرسول فواصلاً لِآیٍ فلا تقتَس و بالنقل فاقتدِ».
3.. حسن المدد فی فن العدد، ص۳۲ - ۳۳.
4.. سوره علق، آیه ۹.
5.. سوره نازعات، آیه ۳۷.
6.سوره لیل، آیه ۱۵.
7.. بشیر الیسر، ص۷۴ - ۷۵.
