ترجمه و شرح مفصّلى بر نامه امام صادق عليه السلام به شيعيان .

طلب عافيت و رضا به قضا - فضليت صبر

فضليت صبر

بِسْمِ اللّه الْرَحْمنِ الرَّحيمِ . أمّا بعدُ ، فَاسْألُوا رَبَّكُمُ العَافِيَةَ ، وَ عَلَيْكُمْ بِالدَّعَةِ وَ الْوَقَارِ و السَّكينَةِ .

امّا بعد از حمد و ثناى الهى و صلوات بر حضرت رسول و آل اطهار او . پس سؤال كنيد از پروردگار خود ، عافيت و سلامت از مصائب و بلاهاى دنيوى و اُخروى را . بر شما باد به سكون و حِلم و آرام ، در هنگام ابتلا به مكاره و اذيّت مخالفان و دشمنان !

و از جمله اخبار كه در باب صبر و تحريض بر آن وارد شده ، روايت كرده است كلينى ـ قدّس اللّه روحه ـ از حضرت سيّد الساجدين على بن الحسين عليهماالسلام كه فرمود : صبر و رضاى از جناب اقدس الهى ، به منزله سرِ طاعت و بندگى است . و كسى كه صبر كند و راضى شود از خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ در آنچه براى او مقرّر و مقدّر ساخته از راحت و تعب ، البته مقرّر نمى سازد و بر او جارى نمى كند خداى تعالى از نعمت و بلا ، مگر چيزى را كه خير آن بنده در آن باشد .[۱]

و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه : صبر نسبت به ايمان ، مثل سر است نسبت به بدن و همچنانچه بدن بى سر ، باطل است ، ايمانِ بى صبر ، نابود و عاطل است .[۲]

و در حديث طويلى ، از آنْ حضرت روايت نموده كه : كسى كه صبر كند بر ظلم و جور دشمنان و طلب اجر از خداى تعالى كند ، بيرون نمى رود از دنيا تا آن كه خداى تعالى ، انتقام او از دشمنان بكِشد و او را خوش حال سازد ، و در آخرت به او عطا مى فرمايد اجر و ثوابى [ را ]كه از براى او مهيّا فرموده .[۳]

و از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود : بهشت را فرو گرفته و احاطه كرده است اَلَم ها و آزارها و صبر . پس كسى كه صبر مى كند بر مكاره و آزارهاى دنيا ، بهشت ، او را روزى مى شود . و جهنّم را فرو گرفته است لذّت ها و خواهش ها . پس كسى كه پيروى نفس مى كند و از سرِ لذّت هاى دنيا نمى گذرد ، به جهنّم مى رود .

و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه : چون بنده مؤمن داخل قبر مى شود ، نماز در طرف راست او مى ايستد و زكات در طرف چپ ، و احسان [ و ] نيكويى اى كه در دنيا به مردم كرده باشد ، سايه بر سرِ او مى اندازد و صبر ، در گوشه اى مى ايستد . پس چون دو فرشته كه از جانب الهى به جهت سؤال قبر مقرّرند ، حاضر مى شوند ، صبر ، به نماز و زكات و احسان مى گويد كه : نگذاريد كه به اين مؤمن ، ضررى و آزارى برسد و اگر شما از عهده جواب فرشته ها بيرون نياييد ، من از عهده بيرون مى آيم .[۴]

و از حضرت امير المؤمنين عليه السلام روايت كرده كه فرمود : صبر ، دو قِسم مى باشد : يكى ، صبر در وقت رسيدن مصيبت ها كه بنده ، بى تابى و كفران نعمت الهى را نكند و اين نوع ، بسيار خوب است ؛ و بهتر از اين نوع ، صبرى است كه آدمى در وقت خواهش چيزهاى حرام بكند و متابعتِ نفس و شيطان نكند . و ذكر الهى ، دو قِسم است : يكى آن كه ياد الهى كند به دل يا زبان در وقت مصيبت ؛ و بهتر از اين قِسم ، آن است كه ياد الهى كند در وقتى كه[۵]مى خواهد مرتكب فعلِ حرامى شود ، ياد خدا ، مانع او شود از كردن آن فعل حرام .[۶]

و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده ، رسول خدا صلى الله عليه و آله فرموده كه : زود باشد كه زمانى بيايد كه سلطنت و پادشاهى ميسّر نشود ، مگر به كُشتن مردم و ظلم و ستم و تكبّر ؛ و توانگرى ميسّر نشود ، مگر به غصب مال مردم و بخيلى ؛ و دوستىِ مردم ميسّر نشود ، مگر به ترك دين و پيروى خواهش ها . پس كسى كه آن زمان را دريابد و صبر كند بر پريشانى با وجود آن كه قدرت داشته باشد بر توانگرى و تحصيل مال از ممرّ حرام ، و صبر كند بر دشمنى اى كه مردم به او كنند با آن كه تواند ايشان را دوست خود ساخته به همراهى با ايشان در فسوق و محرّمات ، و صبر كند بر مذلّت و خوارى در ميان مردم ، با آن كه تحصيلِ عزّت تواند نمود از راه هاى باطل ، خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ چنين كسى را ثواب پنجاه صدّيق مى دهد از آن صدّيقانى كه اذعان به نبوّت من كرده باشند .[۷]

و از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام روايت نموده كه سائلى پرسيد كه : صبرِ جميل ، كدام است؟ حضرت فرمود كه : صبر جميل ، آن است كه شكايت مصيبت به مردم نكنند .[۸]

و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود كه : ما صابريم و شيعه ما صابرترند از ما . پس يكى از اصحاب گفت : جعلتُ فداك! چون شده كه شيعه شما صابرترند از شما؟[۹]حضرت فرمود : از براى آن كه ما صبر مى كنيم بر چيزى چند[۱۰]كه مى دانيم خصوصيات عاقبت آنها را ، و شيعيان ما با آن كه نمى دانند ، صبر مى كنند .[۱۱]


[۱]. الكافى ، ج ۲ ، ص ۶۰ ، ح ۳ .

[۲]. همان ، ص ۸۷ ، ح ۲ .

[۳]. همان ، ص ۸۸ ـ ۸۹ ، ح ۳ .

[۴]. همان ، ص ۹۰ ، ح ۸ .

[۵]. ب و ج : - «مى خواهد» .

[۶]. همان ، ص ۹۰ ، ح ۱۱ .

[۷]. همان ، ص ۹۱ ، ح ۱۲ .

[۸]. همان ، ص ۹۳ ، ح ۲۳ .

[۹]. ب : «از شما صابرترند» .

[۱۰]. ب : - «چند» .

[۱۱]. همان ، ح ۲۵ .