حدیث پژوهیِ دوره معاصر، در پرتو مطالعات تاریخ تحلیلی و نقد تاریخی، نتایج مهمی را در بررسی مناسبات سیاست و حدیث ارائه نموده است. در چند دهه اخیر، محققان باریک‌بین و نکته‌سنج شیعه، نقش امویان و عباسیان را در جعل حدیث از زوایای مختلفی بررسیده و انتفاع سلطه سیاسی در تثبیت موقعیت خود و براندازی مخالفان را در نمونه‌هایی از روایات اهل سنّت عینی نموده‌اند. سید علی میلانی در الرسائل العشر فی الأحادیث الموضوعة فی كتب السنة، محمد علی الحلو در تاریخ الحدیث النبوی بین سلطة النص و نص السلطة، سید کمال حیدری در معالم الإسلام الأموی، علامه امینی در «الوضاعون و أحادیثهم الموضوعة» الغدیر، از شمار آنها هستند که به تأثیر و تأثر سیاست و حدیث توجه نشان داده‌اند.

در میان محققان اهل سنّت نیز رگه‌هایی از این رهیافت انتقادی را در آثاری چون الخلافة و الملوکیه از ابوالاعلی مودودی، السلطة فی الإسلام و العقل الفقهی السلفی بین النص و التاریخ از عبد الجواد یاسین، الموضوعات (باب مجمع فضائل ابی بکر و عمر) از ابن جوزی، تذکرة الموضوعات از محمد طاهر فتنی و... می‌توان ردیابی کرد.

استشراق، جریان دیگری است که در سده اخیر به مناسبات و تأثیر و تأثرات سیاست و حدیث اسلامی توجه نموده، و پژوهش‌هایی را در این عرصه نشر داده است. بتریشا کرونه در دو کتاب مهم ‌هاجریسم و اندیشه سیاسی در صدر اسلام، ویلفرد مادلونگ در دو کتاب جانشینی محمد صلی الله علیه و آله و سلم و فرقه‌های اسلامی در سده‌های میانی، ویلیام مونتگمری وات،^۱ اتان کلبرگ، نابیا آبوت،... در برخی از نگاشته‌های خودشان، به مسائل، تحولات و طیف‌های سیاسی رایج میان مسلمان صدر اسلام پرداخته‌اند.^۲ سیره سیاسی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز از دیگر عرصه‌های مورد توجه خاورشناسان در حدیث پژوهی است که نوشته‌های مهمی از آنان نشر یافته است.^۳

برای نمونه، بیل وارنر (Bill Warner) در کتاب The Political Traditions of Mohammed (سنت سیاسی محمد صلی الله علیه و آله و سلم) تلاش داشته که چنین نگاهی به احادیث سیاسی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم داشته باشد.

مایا یازیگی (Yazigi Maya) از جمله خاورشناسان معاصر است که در مقاله «حدیث