عشره یا استفاده سیاسی از سنت»،۱با محور قراردادن حدیث عشره مبشّره، به تحلیل انتفاع هوشمندانه دستگاه خلافت از جعل این روایت برای تثبیت نظریه سیاسی خود پرداخته است. یازیگی استاد دانشگاه كلمبیا بوده و گرایش مطالعاتی وی تاریخ صدر اسلام با محوریت مسائل اجتماعی، سیاسی، زنان و... است. از وی تا کنون شش مقاله و یک جلد کتاب منتشر شده است.۲ پژوهش حاضر، ضمن بازشناسی اندیشه و روش یازیگی در این مقاله، به ارزیابی آن پرداخته است. ساختار پژوهه بر اساس مسائل اصلی طرح شده در مقاله یازیگی بوده و برای هر یک از این مسائل، عنوانی علمی انتخاب شده و سپس دیدگاه وی تقریر و نقد شده است.
در پژوهش‌های نشر یافته، نگاشته‌ای با محوریت موضوع این مقاله یافت نشد. از این رو، پژوهه حاضر از جمله مقالات نخستین به شمار می‌آید که به نقد دیدگاه‌های یازیگی پرداخته است.
1. تاریخ گذاری و گفتمان صدور
یازیگی در بخش نخست مقاله خود، با جمله‌ای کوتاه، چنین به تاریخ ظهور روایت عشره مبشره در میراث اسلامی پرداخته است:
۰.نخستین منبعی که «عشره مبشره» در آن ظهور یافته، حدیث است. ۳
وی به همین مقدار بسنده کرده و تحلیل تاریخی و گفتمانی از آن ارائه نکرده است. روشن است که در تحلیل گفتمانی و تاریخ گذاری، ویژگی‌های اسنادی، گرایش‌های روایان، نوع و اعتبار مصادر، امکان سنجی تاریخی صدور و... بسیار ضروری است که در قالب نکاتی به آنها اشاره می‌شود:
اول) حدیثِ «عشره مبشره» فقط در گفتمان حدیثی اهل سنّت مطرح شده و میراث روایی شیعی فاقد چنین پنداره‌ای است؛ عالمان شیعی از زمان طرح این پنداره در اندیشه حدیثی اهل سنّت تا کنون با آن مخالفت نموده و نقدهای جدی بر اصل صدور و محتوایی آن بیان کرده‌اند.۴ این نشان می‌دهد که این حدیث در یک بستر جدلی _ سیاسی مطرح
1.. مقاله «Hadiht al - ashara or The Political Uses of a Tradition» در مجله STUDIA ISLAMICA، شماره ۸۶، سال ۱۹۹۷م، ص۱۵۹ - ۱۶۷ چاپ شده است.
2.. ر.ک: «گونه پژوهی پژوهش‌های فقه الحدیثی خاورشناسان»، ص۳۶.
3.. Yazigi Maya, Hadiht al - ashara or The Political Uses of a Tradition, P ۱۶۰.
4.. ر.ک: احتجاج، ج۲، ص۳۷۶ - ۳۷۷؛ بحار الانوار، ج۳۲، ۲۱۶ - ۲۱۷؛ تشیید المطاعن لكشف الضغائن، ج۱۲، ص۴۴۶؛ الغدیر، ج۱۰، ص۱۱۸ - ۱۲۸؛ الجنة و النار، ص۴۲۴ - ۴۵۱.
