است که فهرست‌ها در یاد‌کرد افراد همانند هم هستند.

۰.در بیشتر نقل‏های دو فهرست، سعید بن زید می‏خواهد سوابق نُه تن از «عشره» را تحت عنوان «این همانی» _ یعنی همه مثل هم هستند _ جلوه دهد و به طور آشکار به مخاطب تلقین ‏کند که او «این همانی ده نفر» در روایت را می‏داند. وی زمانی که بر ارائه اطلاعات در باره شناسایی شخصیت عضو آخر تأکید دارد، بهتر می‏داند که منتظر بماند تا مخاطبان سؤال را تکرار کنند و او از روی اکراه، خودش را به جای آن عضو معرفی می‏کند. این صحابی (عضوآخر‌ فهرست) کسی که ظاهراً اعتبار کمی دارد،^۱ منبع اخبار سه‏گانه است. او در موقعیت یک‌سان با معروف‏ترین صحابه، همانند چهار خلیفه راشدون قرار دارد.^۲

نویسنده، هر چند به خوبی به اختلاف طرق و متن نقل‌های روایت نوفلی توجه نشان داده است، لکن در اعتبارسنجی اسناد و راویان، زمان صدور، اختلاف معنادار متن‌ها با یک‌دیگر، درنگ کافی نداشته است و چنان چه تأمل بیشتری می‌کرد، به نتیجه‌ای دقیق‌تر دست می‌یافت. در ارزیابی دیدگاه یازیگی در باره روایت سعید بن زید نوفلی از نکات مهمی غفلت شده است:

یک) هر چند ادعای «این همانی» یاد شده در فهرست اسامی عشره، با اندک تسامحی پذیرفتنی است، اما مقصود وی از آن دقیقاً معلوم نشده است که آیا این افراد در اعمال و کردارشان همه مثل هم هستند؟ یا در مقام و منزلت با هم همانند هستند؟ آیا این همانندی در بهشتی بودن آنها است یا در به دست آوردن جانشینی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم؟ و آیا صحابه یاد شده با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در یک رتبه و جایگاه قرار دارند؟ به هر روی، معیاری که این افراد را ذیل عنوان مبشّره جمع نموده است، در تحلیل یازیگی بیان نشده است.

دو) آسیب‌های اسناد روایت نوفلی برای خواننده به دقت تبیین نشده است. شایان ذکر است که بر اساس دیدگاه‌های رجالی اهل سنّت در طرق این روایت، افرادی هستند که با عبارات «سیّئ الحفظ، مستور، لا یحتجّ به، منکر الحدیث...» جرح شده‌اند.^۳ بدیهی است که تذکر خواننده به چنین آسیب‌های اسنادی، ضرورت یک پژوهش حدیثی بوده و اغماض از آن توجیه ناپذیر است. شاید به همین دلیل بوده است که روایت نوفلی در دو منبع صحیح بخاری و مسلم _ که از نظر اهل سنّت بعد از قرآن معتبرترین کتاب‌ها