است که جامعه اسلامی آنها را به عنوان خلفای جانشین پس از رحلت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرض کرده است.۱
وی افزون بر دو مؤلفه جنسیت و نژاد، یعنی مرد قریشی، مؤلفه کارکرد سیاسی در گزینش هوشمندانه صحابی یاد شده در عشره مبشره به مؤلفه چهارمی به نام «در قید حیات بودن» اشاره می‌کند. برابر مؤلفه اخیر تنها صحابه‌ای در این فهرست دهگانه می‌آید که افزون بر دارا بودن سه مؤلفه نخست، بعد از رحلت رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم زنده بماند. به همین دلیل، صحابه ممتاز و پاک سرشتی چون حمزه _ که در دوران رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شهید شد _ و دیگر صحابه نیک سیرت از مردان و زنان چون سمیه، یاسر و عمار و... _ که فاقد تمام یا برخی از مؤلفه‌های چهارگانه بودند _ در فهرست عشره مبشره نیامده‌اند. این نوعی هوشمندی خاصِ جاعل در ساختن این متن را می‌رساند؛ زیرا تمامی این ده نفر در این چهار مؤلفه اشتراک دارند؛ هر چند ابعاد دیگر شخصیت اخلاقی، معنوی، علمی و اجتماعی آنان با یک‌دیگر متفاوت است. یازیگی در عبارت ذیل تلاش دارد چنین تحلیلی از عشره مبشره را ارائه نماید:
۰.نتیجه بررسی دقیق این حدیث، عجیب به نظر می‌آید… این حدیث میتوانست صحابیان معتبری مثل حمزه عموی پیامبر را شامل شود؛ کسی که در جنگ اُحد شهید شد و کسی که هماره به عنوان «سیدالشهداء» معرفی می‌شد. با این حال، در هیچ یک از فهرستهای حدیث عشره یادی از نام وی نیست. بنا بر این، روش فرآیند انتخاب خیلی ساده بوده است؛ به این معنا که صحابه مرُده نمیتواند جانشین پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم پس از رحلت وی شود. از این رو، هیچ اشارهای در ضمیمه شدن او در فهرست «خلفای ممتاز» وجود ندارد.۲
و در باره مؤلفه قریشی و سیاسی بودن این صحابه می‌نویسد:
... ده مردِ فهرست شده به عنوان منسوب‌شدگانِ به عشره همه قریشی هستند.۳ در حقیقت، اختلافهای دو فهرست عبد الرحمن و سعید بن زید از عشره _ فهرست عبد الرحمن که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم را از فهرست عشره استثنا
1.. Yazigi Maya, Hadiht al - ashara or The Political Uses of a Tradition, P ۱۶۴
2.. Ibid. P ۱۶۴
3.. الریاض النضرة فی مناقب العشرة، ج۱، ص۲۷ - ۲۸.
