مرحوم علامه مجلسی در توضیح این حدیث می‌گوید وقتی کسی این ویژگی‌های اخلاقی را داراست، در عمل، بسیاری از گناهان را مرتکب نمی‌شود و بر فرض که به گناهی دچار شود، این روحیه مانع از اصرار او بر نافرمانی خداوند خواهد شد و او را وادار و موفق به توبه خواهد ساخت.^۱

نقطه مقابل این مطلب، در احادیث باب ۱۲۹ بیان شده است. بر اساس این احادیث، اگر عبادت و رفتارهای دینی با اخلاق همراه نباشد، تباه شده و فاقد ارزش و اثر خواهد بود. خطر بزرگی که در برخی از احادیث این باب مطرح شده، این است که بی‌اخلاقی نه تنها زمینه‌ساز گناهان گوناگون و خارج شدن از چارچوب ایمان می‌شود، بلکه راه توبه و بازگشت به سوی خدا را نیز مسدود می‌کند.

تشویق احادیث این کتاب در زمینه اخلاق و تأکید آن بر جایگاه فضایل اخلاقی در دینداری، به دو باب یاد شده انحصار ندارد و در ابواب دیگر نیز همواره رابطه‌ای مستقیم میان ایمان و ارزش‌های اخلاقی ترسیم شده است. توصیف بیشتر هنجارهای اخلاقی با تعابیری چون نشانه یا سرآمد ایمان، شرط ورود به وادی دین و بقای در آن، عامل قرب به خداوند، موجب ورود به بهشت و مانند آن، همگی از پیوستگی و پشتیبانی ارزش‌های دینی نسبت به ارزش‌های اخلاقی حکایت می‌کند؛ به ‌عنوان نمونه، در حدیث دوم و دوازدهم باب ۵۱ _ که به راست‌گویی و امانت‌داری اختصاص دارد -معیار بودن مناسک مهمی چون نماز، روزه، رکوع و سجود را برای دینداری نفی کرده و در عوض، پایبندی به اخلاق به ‌عنوان نشانه ارزش واقعی انسان اعلام شده است.

البته باید توجه داشت که دین نقش خود را در پشتیبانی از اخلاق تنها با تأکید و تشویق مستقیم نسبت به ارزش‌های اخلاقی ایفا نمی‌کند؛ بلکه هنر دین، این است که بیش از آنچه به صورت مستقیم بر اهمیت اخلاق تأکید کرده، به صورت غیر مستقیم، زمینه‌ها و شرایط اخلاقی شدن انسان‌ها را فراهم ساخته است؛ به ‌عنوان مثال، یکی از موانع جدی پای‌بندی افراد به اخلاق، وابستگی‌ها و دلبستگی‌های آنها به زندگی مادی دنیا است. از این رو، در آموزه‌های دینی اهتمام فراوانی نسبت به تصحیح نگاه آدمی به دنیا وجود دارد؛ چرا که اگر این نگاه اصلاح شود، غلبه بر بسیاری از رذایل اخلاقی آسان خواهد شد. بر همین اساس، چند باب از ابواب کتاب ایمان و کفر به این مهم اختصاص یافته است. باب ۶۱ این