نیازهای خود سراغ منابع ارضای نیاز اصیل بروند. منابع پیش روی، از دو جنس دنیوی و اخروی هستند. مؤمنان در منابع ارضای نیازهای اخروی با چالش چندانی رو به رو نیستند، اما چالش اصلی در ارضای نیازهای دنیوی خود را نشان میدهد.
مهمترین مشکلْ انحراف در جهت ارضای نیاز است؛ یعنی به جای آن که این منابع با ارضای نیازها، به سمت قرب الهی نزدیک شوند، به دلیل جذابیتی که دارند، خود تبدیل به هدف میشوند و ارضای نیاز، بدون جهت آخرتی و اهداف الهی انجام میپذیرد. در واقع، یک منبعنما شکل میگیرد که با ارضای کاذب ممکن است سالها فرد یا افرادی را به خود مشغول نماید. شاید این خطای بزرگ در ارضای نیازهای انسانی به خاطر آن است که هیچ تفاوت ظاهری بین منابع ارضای نیاز با جهت درست و منابع ارضای نیاز با جهت نادرست (منبعنماها) وجود ندارد، بلکه در خارجْ تنها یک نوع منبع وجود دارد. اموال، منزلت اجتماعی، قدرت، دلبستگیهای انسانی، مانند فرزند و همسر، منابع ارضای نیاز بدنی و..... به صورت یکسان در اختیار مؤمنان و غیر مؤمنان قرار داده شده است. تنها تفاوت، در جهت استفاده است. این جهتِ استفاده است که باعث میشود، نیازهای ما به صورت اصیل و واقعی ارضا شوند یا به صورت کاذب ارضا گردند.
در صورتی که نیازها به صورت اصیل و با جهت آخرتی ارضا شوند، انرژی لازم برای حرکت به سوی هدف به دست خواهد آمد. از سوی دیگر، استفاده صحیح از این منابع با انگیزه الهی، نه تنها انسان را به اهداف عالی انسانی و سعادت اخروی نزدیک میکند، بلکه نیازهای انسانی را نیز بهتر ارضا میکند. متون اسلامی نیز به این مسأله توجه نشان دادهاند؛ به گونهای که حدود پنج مورد از تأثیرات وضعی زهد تا کنون از میان روایات مورد باز شناسی قرار گرفته است.
با توجه به ذائقه کارکرد گرایانهای که در روزگار مدرن حاکم است، استفاده از این ظرفیتها میتواند در نظام آموزش و فرایندهای جامعهپذیری مفید باشد.
3. پیامدهای روان شناختی تنظیم رغبت
در این بررسی، چند مفهوم را با اندکی تفصیل به عنوان پیامدهای روان شناختی الگوی تنظیم رغبت توضیح میدهیم. این مفاهیم عبارتاند از: «ثبات هیجانی»، «احساس آرامش»، «مقابله با دشواریها»، «جلوگیری از کارهای ناشایست و بزه» و «تسهیل برخی از صفات مثبت مانند صبر، شکر، کوتاه شدن آزوها و...» که از اجزاء