الگوی نظری تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد اسلامی - صفحه 85

مفهومی مستقیم و غیرمستقیم مفهوم زهد هستند و از میان متون متعددی که در باره زهد وجود دارد، قابل برداشت است. در ادامه به هر کدام از آنها به صورت مستقل اشاره می‌شود.

یک. ثبات هیجانی(تنظیم شادی و غم)

پیامد تنظیم رغبت به شکل صحیح، توازن شادی و غم در ساختار روانی است.۱ هنگامی که رغبت بین دنیا و آخرت تنظیم شود و به هر کدام آنها به اندازه سهمشان رغبت تعلق گیرد، شاهد توازن شادی و غم خواهیم بود. در واقع، این توانمندی ما را در موقعیت‌های ناخوشایند و خوشایند بیمه خواهد نمود. یکی از برجستگی‌های الگوی تنظیم رغبت، تنظیم شادی در موقعیت خوشایند است.

دو. آسایش

تنطیم رغبت باعث آسودگی می‌شود و شامل آسودگی و آرمیدگی بدنی و روانی می‌‌گردد.۲

سه. مقابله با سختی‌ها

تنطیم رغبت باعث بالا رفتن توان مقابله با دشواری‌ها و سختی‌ها می‌گردد. این مفهوم به بُعد مقابله‌ای تنظیم رغبت اشاره دارد۳

چهار. قدرت بازدارندگی

تنطیم رغبت باعث جلوگیری از ارتکاب محرمات، منکرات، کارهای ناشایست و بزه (فردی و جمعی) می‌گردد.۴

پنج. تسهیل صفات مثبت

تنطیم رغبت باعث ارتقا و تسهیل برخی صفات مثبت، مانند: صبر، شکر، کوتاه شدن

1.. ان رجلاً سأل علی بن الحسین( عن الزهد، فقال: ... الا ان الزهد فی آیة من کتاب الله عز و جل: «لِکَیْلاَ تَأْسَوْا عَلَی مَا فَاتَکُمْ وَ لاَ تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ»(الکافی، ج۲، ص ۱۲۸؛ تحف العقول، ص۲۷۸؛ الامالی للصدوق، ص۶۱۶؛ الخصال، ج۲، ص۴۳۷؛ معانی الاخبار، ج۲، ص۱۱۶).

2.. الزهد فی الدنیا یریح القلب و البدن (الخصال، ص۷۳) ؛ ان فی الزهد لراحه» (ارشاد القلوب، ص۳۳۶).

3.. «من زهد فی الدنیا هانت علیه المصیبات» ( الکافی،ج۲، ص۵۰؛ نهج البلاغه، حكمت ۳۱).

4.. سمعت امیرالمومنین( یقول: الزهد فی الدنیا ... الورع عن کل ما حرم الله عز و جل (الکافی، ج۵ص۷۱؛ الفقیه، ج۴، ص۳۹۵؛ مسند ابی یعلی،ج۵، ص۳۳۱).

صفحه از 90