امید به جاودانگی و حیاتی مستمر و بدون درد و رنج است. چنین امیدی بدون شک، توان افراد را در تحمل مشکلات بالا می‌برد. شواهد زیادی وجود دارد که اعتقاد به زندگی پس از مرگ باعث آرامش می‌شود.۱ الگوی تنظیم رغبت تمام این توانمندی‌ها را در خود جای داده است.
ب. امید به ثواب
یکی از مؤلفه‌ها در زهد تقدم ثواب بر منفعت مادی است. این حقیقت از کلام رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم استفاده می‌شود که فرمود:
۰.زهد در دنیا حرام کردن حلال، یا پایمال نمودن مال نیست، بلکه زهد در دنیا آن است که به آن چه که در دست تو است، نسبت به آن چه که در دست خدا است، مطمئن‌تر نباشی و به پاداش الهی در مصیبت‌هایی که به تو می‌رسد، نسبت به آن فایده‌ای که اگر آن نعمت باقی می‌ماند، به تو می‌رسید، مشتاق‌تر باشی.۲
این روایت _ که در تفسیر زهد آمده است _ پرده از یک نگرش مهم دینداران واقعی بر می‌دارد و آن، تقدم پاداش الهی نسبت به نعمت‌های دنیوی است. این نگاه در بسیاری از حوزه‌های دینی، مانند جهاد و انفاق، و در اعمال فردی سخت، مانند روزه و حج و در موقعیت‌های خویشتن‌داری و دوری از لذت‌های دنیا قابل رؤیت است.
آیا تحمل این همه سختی بدون هیچ پشتوانه‌ای ممکن است؟ آیا اگر برای این احکام سخت پشتوانه تشویقی منظور نشود، امید به نفوذ این احکام در بدنه عمومی مردم وجود دارد؟ به نظر می‌رسد که منطق موجود در این روایت در ذهن مؤمنان و دینداران حاضر است و باعث تنظیم رغبت و تحمل راحت این سختی‌ها می‌شود.
این دو استدلال به عنوان نمونه برای توجیه شیوه اثرگذاری تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد است. بدون شک، اگر در میان روایاتْ جست و جو کنیم، امکان دست‌یابی به دلایل بیشتر وجود دارد و اگر این منبع را به گزارش‌های دینداران و تحلیل رفتار آنها بیفزاییم، هنوز راه جست و جو برای یافتن دلایل بیشتر باز است.
1.. ر.ک: روان شناسی دین و معنویت بر اساس روی‌کرد تجربی، ص۲۱ - ۲۵ و ۲۹۷.
2.. الزهادة فی الدنیا لیست بتحریم الحلال، و لا اضاعة المال، و لکن الزهادة فی الدنیا لاتکون بما فی یدک اوثق منک بما فی یدالله، و ان تکون فی ثواب المصیبة اذا انت اصبت بها ارغب منک فیها لو انها ابقیت لک (سنن الترمذی، ج۴، ص۳؛ سنن ابن ماجه، ج۲، ص۱۳۷۳).
