نتیجه

زهد به «بی‌رغبتی به دنیا» معنا ‌شده است. «بی‌رغبتی و رغبت به دنیا»، بدون «رغبت به آخرت» به سامان نمی‌رسد و هماهنگی بین رغبت به آخرت و بی‌رغبتی به دنیا مستلزم مستلزم الگوی تنظیم رغبت است.

اگر الگوی تنظیم رغبت متناسب با آموزه‌های اصیل اسلامی شکل گرفته باشد، دو کارکرد اساسی دارد: نخست، باعث تأمین سعادت اخروی و سپس باعث سعادت دنیوی خواهد شد.

سعادت دنیوی همان پیامدهای مثبت روانی تنظیم رغبت است که عبارت از ثبات هیجانی(تنظیم شادی و غم)، احساس آسایش، مقابله با سختی‌ها. قدرت بازدارندگی و تسهیل صفات مثبت است.

این پیامدها در روان‌شناسی معاصر از اهمیت بالایی برخوردار است و نشانه سلامتی، شادکامی و بهباشی روانی است. الگوی تنظیم رغبت با توان افزایی معنوی ضریب سلامتی، شادکامی و بهباشی افراد را ارتقا می‌دهد و نه تنها در موقعیت‌های ناخوشایند به یاری افراد می‌آید، بلکه موقعیت‌های خوشایند را نیز پوشش می‌دهد و باعث افزایش رضایتمندی در آن موقعیت‌ها می‌شود.

این ویژگی‌ها، از الگوی تنظیم رغبت بر اساس مفهوم زهد یک سازه روان‌شناختی پویا و به روز می‌سازد که می‌تواند در بهبود بهداشت روانی جامعه و ارتقای رضایت از زندگی نقش ایفا نماید.^۱

کتابنامه

_ إرشاد القلوب، حسن بن محمّد دیلمی (م‏711ق)، بیروت: مؤسسة الأعلمی، چهارم، 1398ق.

_ بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمّة الأطهار علیهم السلام، محمّد باقر بن محمّد تقی مجلسی (م‏1111ق)، بیروت: مؤسسة الوفاء، دوم، 1403ق.

_ تحف العقول عن آل الرسول‏ علیهم السلام، حسن بن علی حرّانی (ابن شعبة) (م‏381ق)، تحقیق: علی اكبر غفّاری، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، دوم، 1404ق.

_