5. مقایسه و مطابقت روایات هم مضمون یا مشابه در ابواب گوناگون یک کتاب یا کتب متعدد روایی آمده است.

در این تحقیق، راه‌کار دیگری برای شناسایی و اصلاح روایات مصحف ارائه می‌شود که تا به امروز کمتر به آن توجه شده است و آنْ بهره‌گیری از قرآن کریم است.

نقش قرآن در شناسایی و اصلاح تصحیف در متن روایات

اهل بیت علیهم السلام حاملان و وارثان کتاب خدا هستند و قلب مبارک ایشان ظرف همه معارف قرآن است؛ چنان که خداوند می‌فرماید:

۰.«بَلْ هُوَ آیاتٌ بَیِّناتٌ فی‏ صُدُورِ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ».^۱

امیرالمومنین علی علیه السلام می‌فرماید:

۰.إِنَّ اللَّهَ طَهَّرَنَا وَ عَصَمَنَا وَ جَعَلَنَا شُهَدَاءَ عَلَی خَلْقِهِ وَ حُجَّتَهُ فِی أَرْضِهِ وَ جَعَلَنَا مَعَ الْقُرْآنِ وَ جَعَلَ الْقُرْآنَ مَعَنَا، لَا نُفَارِقُهُ وَ لَا یُفَارِقُنَا؛^۲

۰.خداوند ما را پاکیزه ساخت و عصمت بخشید و شاهدان بر خلقش قرار داد و ما را با قرآن و قرآن را با ما همراه ساخت. نه ما از قرآن جدا افتیم نه قرآن از ما جدایی گیرد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نیز قرآن و اهل بیت علیهم السلام را دو نور جدایی ناپذیر خواند و فرمود:

۰.إِنِّی‏ مُخَلِّفٌ‏ فِیكُمُ‏ الثَّقَلَیْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّی یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْض؛^۳

۰.دو یادگار گرانقدر در میان شما باقی گذارم: کتاب‌ خدا و اهل بیتم علیهم السلام. این دو از یک‌دیگر جدا نشوند تا این که بر سر حوض بر من وارد آیند.

این روایات و مانند آن، حکایت از پیوند ناگسستنی اهل ‌بیت علیهم السلام و قرآن کریم دارد و خبر از همتایی این دو گوهر گران‌بها می‌دهد.^۴ به این ترتیب، هر آن چه از ناحیه مقدس اهل بیت علیهم السلام سر زند، پژواکی از حقایق و معارف نورانی قرآن است. فعل ایشان تفسیر قرآن و کلام ایشان تجلی‌گاه آیات الهی است. این تجلی، گاه تنها در مضمون و محتوای روایت است و گاه در الفاظ و عبارات روایت نیز نمایان می‌شود. این همخوانی