مقدمه
گاهی در کتب رجالی، به راویان مشترکی بین شیعه و اهل سنت برمی‌خوریم که به شرح حال آنها در هر دو فرقه توجه شده است. یکی از این راویان، «حنش بن معتمر» است که احادیثی از وی در کتب روایی شیعه و اهل سنت وارد شده است. در در منابع روایی شیعی، به جز «حنش بن معتمر»، فرد دیگری با نام «حنش» شناخته شده نیست، اما منابع رجالی شیعه به گونه‌ای از این فرد یاد کرده‌اند که افراد مختلفی به نظر می‌رسند. در منابع روایی اهل سنت نیز از شش راوی با نام حنش، روایت نقل شده است که منابع رجالی اهل سنت قایل به اتحاد برخی از آنها هستند. افزون بر این، در مواردی نیز نام حنش به طور مطلق به کار رفته است که مشترک بین راویان مختلف خواهد بود و نیازمند بازشناسی نام راوی است.
جدای از نام راوی، در باره بوم و وثاقت یا ضعف وی نیز در منابع رجالی اتفاق نظری وجود ندارد. در منابع رجالی شیعه، به جز شیخ طوسی _ که نام حنش بن معتمر را در زمره راویان حضرت علی علیه السلام ذکر کرده است۱ _ اطلاعات دیگری در باره وی وجود ندارد، اما منابع اهل سنت اطلاعات مختلفی در باره بوم وی و وثاقت و ضعفش ارائه کرده‌اند. برخی از منابع اهل سنت وی را فردی ثقه،۲ دسته‌ای نیز ضعیف۳ دانسته‌اند. برخی از رجالیان اهل سنت، از جمله ابن حبان،۴ به طور ضمنی، دلیل تضعیف حنش را روایات وی می‌دانند. بررسی روایات حنش نیز حاکی از مضمون خاص روایات وی در باره حضرت علی علیه السلام است. بیشتر روایات وی در موضوع اثبات برتری حضرت علی علیه السلام نسبت به دیگر خلفا و ترسیم جایگاه رفیع حضرت علی علیه السلام نزد پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. شاخص‌ترین روایت وی، حدیث سفینه نوح است که با طرق مختلفی از وی نقل شده است. با در نظر گرفتن مضمون روایات وی، احتمال تضعیف وی در دیگر منابع اهل سنت به دلیل چنین روایاتی افزایش می‌یابد. از این رو، بررسی وثاقت و ضعف حنش بن معتمر نیازمند بررسی منابع رجالی و تحلیل روایات حنش بن معتمر است. ضرورت بررسی شخصیت وی نیز در ضرورت بررسی‌های رجالی در باره تک تک راویان نهفته است.
فارغ از تعداد روایات حنش، به دلیل محتوای روایات وی _ که در اثبات مقام ولایت و
1.رجال الطوسی، ص۶۲.
2.. تاریخ الثقات، ج۱، ص۳۲۶ - ۳۲۷؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۱۵، ص۳۱۲.
3.. المجروحین، ج۱، ص۲۶۹؛ ضعفاء العقیلی، ج۱، ص۲۸۸؛ الضعفاء و المتروكین، ص۲۷۱.
4.. المجروحین، ج۱، ص۲۶۹.
