تحلیل و تعریفی نو از تقریر، بر اساس روایات آن - صفحه 140

اطمینان به آموخته خود، آن را بر معصوم علیه السلام عرضه داشته و معصوم علیه السلام، ضمن تقریر و امضای آن، به آموزه‌ای مهم‌تر و نافع‌تر سفارش نموده است؛ مانند دو نمونه ذیل كه دارای مضمون واحدی هستند:

_ صدوق، با سند خود، از عبد الله‌ بن‌ ابی ‌یعفور نقل می‌كند كه وی، به امام صادق علیه السلام عرض كرد:

۰.گفته می‌شود با هیچ عملی مانند خواندن تعقیب نماز در حد فاصل میان طلوع فجر تا طلوع خورشید، رزق و روزی نازل نمی‌شود. [آیا این سخن درست است؟] حضرت فرمود: بله، ولی من تو را به بهتر از آن خبر دهم: گرفتن و كوتاه كردن شارب و چیدن ناخن‌ها در روز جمعه.۱

_ كلینی، با سند خود از ابی‌ كهمس نقل می‌كند كه وی، ابراز داشت:

۰.مردی به عبد الله ‌بن‌ حسن گفت: به من چیزی در باره رزق یاد بده [كه انجام آن، موجب افزایش روزی‌ام شود]. او گفت: هر گاه نماز صبح را به جا آوردی، تا طلوع فجر از مصلّای خود جدا مشو! این کار، جهت طلب روزی، از پرسه زدن و راه رفتن روی زمین، سودمندتر است.

ابو کهمس می‌افزاید:

۰.من این شنیده را به امام صادق علیه السلام گزارش کردم، حضرت فرمود: آیا در این زمینه، چیزی به تو آموزش ندهم که سودمندتر است؟ عرض کردم: بله، فرمود: هر جمعه، از شارب و ناخن‌هایت بگیر [و آنها را کوتاه کن].۲

5. تقریر تثبیتی

گاه راوی، نكته‌ای را كه از دیگری شنیده [جهت كسب اطمینان از درستی آن] بر معصوم علیه السلام عرضه می‌دارد و معصوم علیه السلام، فقط به تأیید و امضای آن بسنده می‌كند؛ مانند

1.. یقال: ما استُنزل الرزقُ بشئ مثل التعقیب فیما بین طلوع الفجر الی طلوع الشمس، فقال: أجل، و لكن أخبرك بخیر من ذلك. أخذ الشارب و تقلیم الاظفار یوم الجمعة (وسائل الشیعه، ج۵، ص۴۸؛ نیز، ر.ك: تهذیب الاحكام، ج۳، ص۲۳۸؛ من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۱۲۷).

2.. قال رجل لعبد الله ‌بن ‌الحسن: علّمنی شیئا فی الرزق، فقال: ألزم مصلّاك اذا صلّیت الفجر الی طلوع الشمس، فانه أنجع فی طلب الرزق من الضرب فی الارض فأخبرت أبا عبد الله( فقال: أ لا أعلمك فی الرزق ما هو أنفع من ذلك؟ قال: قلت: بلی. قال: خذ من شاریك و أظفارك كل جمعة (وسائل الشیعه، ج۵، ص۵۰؛ نیز، ر.ك: الکافی، ج۶، ص۴۹۱).

صفحه از 145