نتیجه

در میان اقسام سه‌گانه سنتْ تقریر، از جایگاه قابل توجهی برخوردار است و محصور كردن آن به سكوت معصوم علیه السلام در برابر كاری كه در حضور او انجام گیرد و مورد انكارش واقع نشود، نه با مفهوم لغوی تقریر سازگار است و نه با اقسام و نمونه‌های فراوان آن كه در متون روایی یافت می‌شود. می‌توان بر اساس همین نمونه‌ها، تقریر را به ‌گونه‌ای دیگر تعریف كرد و آن را عبارت از هر گونه تثبیت، تأیید و امضای عمل افراد توسط معصوم علیه السلام با شیوه‌های گوناگون از جمله سكوت دانست. با توجه به این توسعه در تعریف تقریر است كه برای آن، اقسامی مانند: سكوتی، تشویقی، نقلی، ترقی، تثبیتی و ضمنی متصور است و می‌توان شاهد برخی از آثار برای آن در مباحث علم اصول بود.

كتابنامه

_ اصول الفقه، محمد رضا مظفر، اول، قم: مؤسسه اسماعیلیان، 1377ش.

_ تعلیقه بر قوانین الاصول، مرتضی انصاری، قم: مجمع الفكر الاسلامی، بی‌تا.

_ تعلیقه بر مجمع الفائدة و البرهان، وحید بهبهانی، بی جا، مؤسسه علامه وحید بهبهانی، اول، 1417ق.

_ تهذیب الاحكام، محمد بن ‌حسن طوسی، تهران: دارالكتب الاسلامیه، چهارم، 1365ش.

_ ثواب الاعمال، صدوق، قم: انتشارات شریف رضی، دوم، 1364ش.

_ الخصال، صدوق، قم: انتشارات جامعه مدرسین، دوم، 1403ق.

_ دروس فی علم الاصول، سید محمد باقر صدر، بیروت: دارالكتاب اللبنانی، مكتبة المدرسه، دوم، 1406ق.

_ ذكری الشیعه، محمد بن ‌مكّی (شهید اول)، بی‌جا، سنگی، 1272ق.

_ رجال الكشی، محمد بن‌ عمر كشی، مشهد: انتشارات دانشگاه مشهد، 1348ش.

_ رجال النجاشی، احمد بن‌ علی نجاشی، قم: انتشارات جامعه مدرسین، پنجم، 1416ق.

_ عوائد الایام، احمد نراقی، قم: انتشارات بصیرتی، سنگی، 1408ق.

_ عیون اخبار الرضا علیه السلام، صدوق، تهران: انتشارات جهان، 1378ق.

_ فرائد الاصول، مرتضی انصاری، قم: مجمع الفكر الاسلامی، اول، 1419ق.

_ القاموس المحیط، مجدالدین فیروزآبادی، بیروت: دار احیاء التراث العربی، اول، 1412ق.

_ قوانین الاصول، ابوالقاسم قمی، سنگی، بی‌جا، بی‌تا.

_