است که دو نوع تورات وجود دارد؛ تورات مکتوب و تورات شفاهی و هر دو تورات به لحاظ قدمت، اعتبار و حجیت در یک سطح هستند.^۱ در واقع، ‏خدا در سینا به ترتیب کتاب مقدس، ‏میشنا، ‏هگادا و تلمود را بر موسی فروخواند. خدا حتی پاسخ سؤالات دانشمندان آینده را به موسی وحی کرد.^۲

تلمود به دو بخش میشنا، به عنوان متن اصلی و مگارا به عنوان شرح آن تقسیم می‏شود. یهودا‏ هاناسی بین سال‏های 190 تا 200 پس از میلاد میشنا را جمع آوری کرد. گمارا خود به بابلی و فلسطینی یا اورشلیمی تقسیم می‏شود. تلمود اورشلیمی به دست ربی یوحانان در جلیل تدوین یافت و تلمود بابلی حدود یک قرن بعد، توسط راو آشی تدوین یافت. این کار بین سال‏های پانصد و ششصد پایان یافته است. یهودیان باور دارند که متن میشنا در طور سینا بر موسی علیه السلام نازل شد. یهودیان معتقدند میشنا را چهل گیرنده نسل اندر نسل از موسی نقل کردند تا این که به یهودا هناسی رسید. از طرفی، ‏هنگامی که هنوز هیکل به عنوان مرکزی برای یهود پابرجا بود، نوشتن تعلیمات مزبور شرعاً جایز نبود.^۳ ابن میمون علت منع کتابت شریعت شفاهی را جلوگیری از کثرت دیدگاه‌ها، ‏پدید آمدن مذاهب و فرقه‏های مختلف و سرگردانی مؤمنان ذکر می‏کند و این موجب ناپدید شدن بخشی از میراث یهودی در طول زمان شد.^۴ در مواردی از تقدم حکم ربی‏ها بر حکم خدا یا به عبارتی تقدم حکم تورات شفاهی بر تورات مکتوب سخن رفته است.^۵

قرائیم

قرائیم فرقه‏ای یهودی است که در نیمه دوم قرن هشتم در بابل پدید آمد. عنان یا عانان بن داود بنیان‌گذار فرقه قرائیم به شمار می‏آید که در عهد منصور خلیفه عباسی می‏زیست. او در مصر، ‏فلسطین و ایران پیروانی پیدا کرد. نهضت فوق به اعتبار مؤسسش فرقه عنانیه نام گرفت و از زمان بنیامین نهاوندی به فرقه قرائیمی تغییر نام یافت. قرائیم از واژه عبری قرائیم یا بنی مقـــرا یا بعلی‏هامقـــرا (Baa lei ha-Mikra)، یعنی اهل کتاب (people of the scriptures) گرفته شده است. نظر به این که آنان به شریعت شفاهی یا