و اجمالی در آن راه ندارد.۱ ظهور فرقهها معلول غفلت از قرآن و روی آوردن به حدیث است و بسیاری از احادیث بعد از سه جنگ داخلی میان مسلمانان و در زمان امام علی علیه السلام و معاویه و در تأیید یکی از آن دو جعل شده است.۲
بر این اساس، شفاعت، معجزات، ظهور امام مهدی نزدیک قیامت، مجازات مرتد، ثواب بهشت برای کسی که قبل از مرگ شهادین بگوید، و لو هیچ عملی در کارنامه خود نداشته باشد، تحریض و تشویق به رهبانیت، مجازات زنا، امر به نماز، پیشگوییهای ییامبر و ایمان به قضا و قدر در تناقض با قرآن هستند.۳ و در بسیاری از امور، حدیث در تعارض با خودش است.۴ در قران آیات محکم و متشابه وجود دارد. محکمات بیان‌گر اوامر الهی هستند و الزام آورند، در حالی که آیات متشابه در مورد اموری نظیر بهشت و جهنم، رستاخیز، خلقت جهان و انسان سخن میگویند که در دسترس ما نیست. این آیات نیاز به تفسیر ندارند و تنها باید به آنها ایمان داشت.۵ با توجه به انکار جایگاه سنت باید قواعدی برای تفسیر قرآن وجود داشته باشد که مهم‌ترین آنها توجه به سیاق موضوع، سیاق تاریخی، سهولت و تطابق با واقعیت و منطق است.۶ نظر به این که قرآن وحی است و در آن تناقضی نیست وجود نسخ بی معنا است و چنانچه دو شرط سیاق موضوع و سیاق تاریخی لحاظ گردد؛ معلوم خواهد شد که نسخی در کار نیست.۷
مشخصههای قرآنیون در شیعه
برای بیان مشخصههای قرآنیون در شیعه تنها به ذکر دیدگاه شریعت سنگلجی در کتاب کلید فهم قرآن بسنده میشود؛ هر چند ویژگیهای زیر از فردی به فرد دیگر نوسان دارد و شدت و ضعف پیدا میکند، سنگلجی معتقد است قرآن قابل فهم است.۸ فهم قرآن نیازمند شناخت احوال عرب در آن عصر است و قرآن از چنان جامعیتی
1.. همان، ص۸۶ – ۹۱.
2.. همان، ص۹۶ – ۹۹، ۱۰۴- ۱۰۶.
3.. همان، ص۱۲۵.
4.. همان، ص۱۲۸- ۱۲۹.
5.. همان، ص۱۴۷- ۱۵۰.
6.. همان، ص۱۵۱.
7.. همان، ص۱۵۴.
8.. کلید فهم قرآن، ص۱۷- ۲۷.
