در الکافی نقل شده است.۱
وصیت امام کاظم علیه السلام و جانشینی امام رضا علیه السلام
شیخ کلینی دو روایت طولانی را با سند «احمد بن مهران، از محمد بن علی، از ابوالحکم ارمنی، از عبدالله بن ابراهیم جعفری، از یزید بن سلیط زیدی» و سند «ابوالحکم ارمنی، از عبدالله بن محمد بن عماره الجرمی، از یزید بن سلیط» نقل کرده است.۲ این گزارش‌ها در باره وصیت امام کاظم علیه السلام در باره جانشینی امام رضا علیه السلام و رویدادهای بین امام رضا علیه السلام و برادرانشان پس از شهادت امام کاظم علیه السلام است. این دو گزارش نسبتا طولانی مناسبتی با کتاب‌هایی که پیش‌تر از وی نام بردیم ندارد از این رو به احتمال بسیار از سایر کتاب‌های وی است؛ کتاب‌هایی که نجاشی از وجود آنها خبر می‌دهد، اما اشاره‌ای به اسامی آنها نمی‌کند. از این شخص روایت‌های دیگری نیز در الکافی وجود دارد.۳
شیخ کلینی ممکن است مطالب این کتاب‌ها را از طریق کتاب‌های موسی بن رنجویه ارمنی و عبدالله بن الحکم ارمنی نقل کرده باشد و دسترسی مستقیم به این کتاب‌ها نداشته باشد؛ هر چند احتمال دسترسی کلینی با این کتاب‌ها با سندی غیر از سند نجاشی منتفی نیست؛ سندی که احتمالاً در قم و ری معروف بوده است و نه در بغداد و کوفه.
6. هشام بن محمد بن سائب کلبی(م204 یا 206ق)
هشام بن محمد بن سائب کلبی، مورخ و نسب شناسی مشهور و صاحب کتاب‌های بسیاری در زمینه تاریخ و انساب است.۴ هشام برای یافتن پاسخ سؤالاتش به مسجد مدینه رفت و در آنجا عده‌ای او را نزد عبدالله بن حسن بردند، ولی عبدالله نتوانست پاسخ‌های قانع کننده به سؤالات او بدهد و پس از آن به سمت امام صادق علیه السلام رفت و به تشیع گرایش پیدا کرد.۵ ذهبی او را رافضی میداند. او در سال 204 یا 206 از دنیا رفت.۶
1.. الکافی، ج ۱ص ۳۶۶و ۳۶۷؛ همچنین ر.ک: میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ص۱۸۸.
2.. الکافی، ج۱، ص۳۱۳ _ ۳۱۶ و ۳۱۶ _ ۳۱۹.
3.. ر.ک: همان، ج۱، ۳۸۷ _ ۳۸۸؛ ج۲، ص۵۳۲؛ ج۶، ص۳۵۹ _ ۳۶۰. همچنین ر.ک: میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ص۱۸۸ _ ۱۸۹.
4.. رجال النجاشی، ص۴۳۴_ ۴۳۵.
5.. الکافی، ج۱، ص۳۴۸_ ۳۵۱.
6.. تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۳۴۳؛ تاریخ بغداد، ج۱۴، ص۴۶.
