یکی از مزایای کتاب اخبار القائم علیه السلام این است که اخبار و روایات مربوط به امام عسکری علیه السلام و حضرت امام زمان عجل الله تعالی فرجه بدون واسطه در آن نقل شده و از این رو، یکی از منابع مهم در این عرصه است.
استفاده کتاب‌های تاریخی نسل‌های بعد از الکافی
نقلیات شیخ مفید در الارشاد
شیخ مفید در ابواب مربوط به امامان قبل از امام صادق علیه السلام استفاده چندانی از کتاب الکافی نمی‌کند، اما در این باب مناظره امام صادق علیه السلام با مرد شامی۱ و مناظره امام با ابن ابی العوجاء۲ را از شیخ کلینی نقل می‌کند.۳ در باب دلایل امام کاظم علیه السلام ماجرای مراجعه مؤمن الطاق به محضر امام کاظم و اطلاع از امامت ایشان و نفی امامت عبد الله افطح و معجزه امام کاظم علیه السلام و حرکت درخت به دستور ایشان را از الکافی نقل می‌کند.۴
شیخ مفید همه نصوص دال بر امامت امام رضا علیه السلام را از باب مربوط در الکافی نقل کرده و تنها تفاوت آن، رعایت نکردن ترتیب روایات در الکافی است.۵ در باب اخبار و دلایل امام رضا علیه السلام هم بیشتر روایات این باب را از الکافی نقل می‌کند.۶ تاریخ ولادت و شهادت امام رضا علیه السلام و گزارش کشته شدن فضل در حمام هم از الکافی برگرفته شده است.۷
ابواب مربوط به امام جواد و امام هادی و امام عسکری و امام زمان علیهم السلام در الارشاد تقریباً همان ابواب کتاب الکافی است و بیشتر منقولات آن از کتاب الکافی آمده است؛ در مواردی هم تعدادی از این احادیث ذکر نشده است.۸ البته در باره ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه و حکومت ایشان ابوابی در الارشاد وجود دارد که چون نظیر آنها در الکافی نبوده است،
1.. الکافی، ج۱، ص۱۷۱ _ ۱۷۳.
2.. همان، ج۴، ص۱۹۷ بخشی از این جریان در الکافی آمده است و شیخ مفید با این که سند خود را به شیخ کلینی می‌رساند، ولی مواردی را فراتر از آنچه در الکافی است، نقل می‌کند.
3.. الارشاد، ج۲، ص۱۹۴ _ ۲۰۶.
4.. الکافی، ج۱، ص۳۵۱ _ ۳۵۳؛ الارشاد، ج۲، ص۲۲۱ _ ۲۲۴ این دو روایت به همان ترتیبی که در الکافی آمده‌اند، ذکر شده‌اند.
5.. الکافی، ج۱، ص۳۱۱ _ ۳۱۹؛ الارشاد، ج۲، ص۲۴۸ _ ۲۵۳.
6.. الکافی، ج۱، ص۴۸۶ _ ۴۹۱ بخشی از حدیث ۹ ذکر نشده است؛ الارشاد، ج۲، ص۲۵۴.
7.. الکافی، ج۱، ص۴۹۰ _ ۴۹۱؛ الارشاد، ج۲، ص۲۶۶ _ ۲۶۷.
8.. الارشاد، ج۲، ص۲۹۷ _ ۳۵۰ مقایسه شود با الکافی، ج۱، ص۴۹۷ _ ۵۲۵.
