از خداانگاری امامان علیهم السلام تا خداباوری نظام‌مند؛ بررسی سندی و محتوايی حديث رضوی «الناس عبيد لنا فی الطاعة ...» - صفحه 68

تو فقط بیم دهنده‏ای! و برای هر گروهی هدایت كننده‏ای است‏.

در تفاسیر روایی ذیل آیه فوق، روایتی را از امام صادق علیه السلام نقل نموده‌اند:

المنذر رسول الله صلی الله علیه وآله و الهادی أمیرالمؤمنین علیه السلام و بعده الأئمه علیهم السلام ؛۱

منظور از منذر پیامبر صلی الله علیه وآله و منظور از‌ هادی، حضرت علی علیه السلام و امامان بعد از اوست.

از سوی دیگر، خداوند تأکید دارد پس از آن که حضرت محمد صلی الله علیه وآله ، به عنوان آخرین پیامبر الهی،۲ والاترین معارف مورد نیاز بشر را ابلاغ نمود،۳ در آخرین روزهای زندگی باید جانشین خویش را معرفی نماید تا نظام هدایت، حتی پس از فوت پیامبر صلی الله علیه وآله و انقطاع وحی الهی، استمرار یابد که پیامبر صلی الله علیه وآله در صورت عدم ابلاغ این پیام مهم الهی (امامت حضرت علی علیه السلام )، رسالت خویش را به اتمام نرسانده۴ است.۵

پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله نیز این امر الهی را اجرایی نمود که این مهم در قالب واقعه مشهور غدیرخم و از طریق راویان متعددی ثبت گردیده است.۶ در روایات معصومان علیهم السلام نیز بر اهمیت وجود حجت الهی در هر برهه زمانی بر روی زمین تأکید شده است. امام صادق علیه السلام فرموده‌اند:

لو بقیت‏ الأرض‏ بغیر إمام‏ لساخت؛۷

زمین بدون حضور امام فرو خواهد ریخت (نابود می‌گردد).

و جهل نسبت به مقام امام و عدم معرفت صحیح به آن را موجب خروج از اسلام۸ و گمراهی دانسته‌اند.

4. بر اساس دلایل عقلی، پس از پیامبر صلی الله علیه وآله وضعیت مردم از سه حالت خارج نیست: یا خداوند آنها را بدون تکلیف رها کرده است، یا مردم به اندازه پیامبر صلی الله علیه وآله به فهم معارف و احکام شرع دست یافته‌اند؛ به گونه‌ای که در این زمینه اختلافی میان آنها وجود ندارد و یا

1.. تفسیر القمی، ج‏۱، ص۳۵۹.

2.. سوره احزاب، آیه ۴۰.

3.. سوره نساء، آیه ۱۱۳.

4.. سوره مائده، آیه ۶۷.

5.. المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏۶، ص۴۹.

6.. الغدیر، ص۱۴۷-۷۳.

7.. الكافی، ج‏۱، ص۱۷۸.

8.. الإفصاح فی الإمامة، ص۲۹.

صفحه از 79