روایت می‌کند و بعدها از این تردید پشیمان شد و قبل از مرگ، از نظر خود بازگشت و بارها از او نقل روایت کرده است و ... و نیز احمد اشعری از عبد الله بن مغیره و حسن بن خرّزاذ روایت گزارش نکرده است.1
نجاشی نیز از استادش ابن نوح نقل می‌کند که احمد بن محمد بن عیسی از عبد الله بن مغیرة و حسن خرزاذ نیز نقل روایت نکرده است.۲
دو گزارش کشّی و نجاشی بیان‌گر این مطلب است که شدت احتیاط و سخت‌گیری احمد اشعری در نقل روایت به گونه‌ای بوده که از راویانی که تردید داشته هم نقل روایت نکرده است. مفهوم این گزارش‌ها بیان‌گر احتیاط و تحفّظ وی بر نقل از مشایخ ثقات بوده است. این دو دلیل از مهم‌ترین دلایل طرفداران نظریه وثاقت مشایخ اشعری است.
نقد و بررسی دلایل وثاقت مشایخ اشعری
هر یک از دلایل یاد شده به جهات گوناگون قابل نقد و بررسی است. در این‌جا به اختصار، این دلایل را در دو بخش پاسخ می‌گوییم:
الف. نقد دلیل اول
نخستین دلیل طرفداران توثیق مشایخ اشعری، تکیه بر شواهدی است که حکایت از برخوردهای وی با محدثان ناقل از ضعفا و یا غالی بوده است. این سخن به دلایل زیر مخدوش است:
1. فراوانی نقل از ضعیفان و مراسیل
یافته‌های رجالی نشان می‌دهد احمد بن محمد بن عیسی اشعری، احمد برقی را فقط به دلیل نقل چند روایت از افراد ضعیف و یا مجهول از شهر قم اخراج نکرده است، بلکه علّت اخراج برقی به جهت شهرت وی در روایت از راویان ضعیف۳ و یا اعتمادش به
1.. اختیار معرفة الرجال، ص۵۶۱، ش۹۸۹؛ رجال النجاشی، ص۸۲، ش۱۹۸. ... احمد بن محمد بن عیسی لایروی عن ابن محبوب، من أجل أنّ أصحابنا یتّهمون ابن محبوب فی روایته عن أبی حمزة، ثمّ تاب احمد بن محمد، فرجع قبل ما مات، و کان یروی عمّن کان أصغر سنّاً منه، و أحمد لم یرزق، و یروی عن محمد القاسم النوفلی، عن ابن محبوب حدیث الرؤیا، ...... و ما روی أحمد قطّ عن عبد الله بن المغیرة، و لا عن حسن بن خرّزاذ، و عبد الله ابن محمد بن عیسی الملقب ببنان أخو احمد بن محمد بن عیسی.
2.. رجال النجاشی، ص۸۲، ش۱۹۸؛ اختیار معرفة الرجال، ص۵۶۱، ش۹۸۹.
3.. معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۷۰.
