توثيق مشايخ احمد بن محمد بن عيسی اشعری در ترازوی نقد - صفحه 142

مراسیل۱ و یا فراوانی نقل روایت از ضعفا بوده است؛ چنان که نجاشی در شرح حال احمد برقی تصریح کرده است:

احمد برقی خودش ثقه است، ولی از ضعفا روایت کرده و به مراسیل اعتماد نموده است.۲

نیز علت اخراج حسین بن عبید الله سعدی و ابو سمینه و سهل بن زیاد از قم به جهت اتهام و اشتهار آنان به غلوّ و ضعف مذهب و کذب بوده است:

... أخرج سهل بن زیاد الآدمی من قم إلی الری؛ لما یشهد علیه بالغلوّ و الکذب؛۳

سهل بن زیاد آدمی از جمله کسانی بود که احمد بن محمد بن عیسی او را به سبب غلوّی که بدان متهم بود، از قم رانده و شهادت بر غلوّ و دروغ‌گویی او داد.

و أخرج محمد بن علی بن ابراهیم أبا سمینه من قم، لما تشهّر بالغلوّ؛۴

و ابو سمینه محمد بن علی بن ابراهیم را به سبب اشتهارش به غلوّ از شهر قم اخراج کرد.

استدلال یاد شده تنها بیان‌گر آن است که احمد اشعری خود از راویان ضعیف و یا متهم به غلوّ نقل روایت نکرده است؛ نه آن که تمامی مشایخ وی ثقه‌اند. علت اخراج برقی از قم نیز به جهت نقل یک یا دو روایت از راویان ضعیف نبوده است؛۵ زیرا احمد بن محمد بن عیسی، پس از آن که به اشتباه و تندروی خود پی برده، نسبت به برخی از آنان عذرخواهی نموده و در صدد جبران رفتار خود برآمده و در تشیع جنازه احمد برقی پا برهنه حاضر شد.۶

البته این سخن هنگامی تمام است که مبنای فراوانی روایت اجلای ثقات را از کسی دلیل بر وثاقت مروی عنه بدانیم و نیز کثرت نقل از ضعفا را دلیل بر ذم و جرح راوی بدانیم. افزون بر آن، نقل روایت از ضعفا و یا اعتماد به اخبار مرسل هنگامی

1.. الرسائل الرجالیة، ص۲۱۱.

2.. رجال النجاشی، ص۷۶، ش۱۸۲. و کان ثقة فی نفسه، یروی عن الضعفاء و اعتمد المراسیل.

3.. همان، ص۱۸۵، ش۴۹۰.

4.. همان، ص۳۳۲، ش۸۹۴.

5.. معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۷۰.

6.. خلاصة الأقوال، ص۶۳، ش۷۲.

صفحه از 159