مذموم است که پشتوانه عقلایی و یا وجه صحیح نداشته باشد.۱ وانگهی صرف نقل روایت از راوی ضعیف قدحی برای ناقل آن نیست، بلکه عمل به روایت ضعیف مذموم است.
2. نص‌گرایی و برخورد سخت‌گیرانه
اختلاف حدیثی مدرسه قم و کوفه به علل و عواملی بر می‌گردد؛ از جمله آن، نص‌گرایی قمی‌ها و وجود غالیان و راویان متهم. این عوامل سبب شده تا مدرسه قم برای مصون ماندن گفته‌های معصومان علیهم السلام از غلوّ، دیگران را از استماع احادیث سهل بن زیاد و مانند وی بر حذر دارند.۲ آسیب اندیشه غالیان سبب شد تا علما به سخت‌گیری در معیار پذیرش روایات و اصول توثیق و تضعیف روی آوردند. سخت‌گیری احمد بن محمد بن عیسی، رئیس قمی‌ها و ابن ولید در این باره مشهور است. از این رو، اخراج راویان و محدثانی هم‌چون احمد برقی، سهل بن زیاد، ابو سمینه محمد بن علی بن ابراهیم قرشی و حسین بن عبید الله سعدی از این منظر تفسیر می‌شود. افزون بر برگرداندن احمد برقی به قم و عذر طلبیدن از وی و گزارش میراث معصومان علیهم السلام در المحاسن و نقل آن توسط محدثان و راویان بزرگ، همانند مؤلفان کتب اربعه، سهل بن زیاد نیز در ری مورد اعتماد کلینی واقع گردیده است.۳ شیخ طوسی به رفتار سخت‌گیرانه قمی‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید:
یونس بن عبد الرحمان از اصحاب امام کاظم علیه السلام و امام رضا علیه السلام است. قمی‌ها او را تضعیف کرده‌اند، ولی من او را ثقه می‌دانم.۴
این امر گویای رفتار سخت‌گیرانه‌ای است که قمی‌ها نسبت به شخصیت‌های حدیثی داشته‌اند. علامه مجلسی و وحید بهبهانی معتقدند که طعن قمی‌ها به جهت اجتهادات آنان از روایاتی است که آنها را جایز نمی‌دانستند و در نتیجه، یونس را ضعیف دانستند.۵ نجاشی نیز سخت‌گیری‌های قمی‌ها را نپذیرفت و آنان را مورد اعتماد دانسته و اتهام غلوّ را وارد ندانسته است و در شرح حال برخی راویان، تضعیفات منسوب به غلوّ را مورد نقد و
1.. الرسائل الرجالیة، ص۳۱۱.
2.. رجال ابن الغضائری، ص۶۷، ش۶۵؛ خلاصة الأقوال، ص۳۵۷، ش۱۴۱۱.
3.. کلینی حدود هفتصد روایت در کتاب الکافی را توسط استادان خود از وی گزارش کرده است.
4.. رجال الطوسی، ص۳۴۶، ش۵۱۶۷ و ص۳۶۸، ش۵۴۷۸.
5.. به نقل از: تنقیح المقال، ج۳، ص۳۴۲؛ فوائد الرجالیة، ضمن رجال خاقانی، ص۳۸.
