ارزيابی و بازيابی مستندات گزارش‌های تاريخی کلينی در باره مولد النبی - صفحه 168

آمده است.۱

تاریخ‌گذاری نقل شده در الکافی در باره مدت اقامت پیامبر در مکه و مدینه در منابع بعدی، مانند منتخب الانوار محمد بن همام اسكافی (م336ق) و الهدایة الكبری خصیبی (م334ق)، از امام جعفر صادق علیه السلام نقل شده است.۲

5. سن پیامبر هنگام درگذشت

کلینی درگذشت پیامبر را در 63 سالگی نوشته است. در باره سن رسول خدا هنگام درگذشت،‌ سه نظر شایع در منابع پیش از کلینی وجود داشته است: رحلت در سن شصت سالگی _ انس بن مالك۳ و عروة بن زبیر (در روایت عمرو بن دینار) راوی آن هستند؛۴ رحلت در سن 65 سالگی كه ابن عباس (بر اساس روایت عمار مولی بنی‌ هاشم) و دغفل نسابه آن را نقل كرده‌اند۵ و رحلت در سن 63 سالگی كه از عایشه، ابن عباس (بر اساس روایت ابو جمره و عكرمه)، عامر شعبی و سعید بن مسیب نقل شده و رواج بیشتری در منابع یافته است.۶ قول اخیر _ كه كلینی نیز آن را پذیرفته است _ از امام سجاد علیه السلام ۷ و امام باقر علیه السلام نیز نقل شده است.۸

6. زمان رحلت پیامبر

کلینی تاریخ وفات پیامبر صلی الله علیه وآله را دوشنبه دوازدهم ربیع الاول نوشته است. در باره روز هفته وفات پیامبر در منابع شیعه و سنی اتفاق نظر وجود دارد و همه آن را دوشنبه دانسته‌اند؛۹ اما در باره روز ماه وفات پیامبر اختلاف شده است و پیش از کلینی، در منابع، سه قول مشهور وجود داشته است:

_ دوازدهم ربیع الاول

این تاریخ‌گذاری قول مشهور در میان نویسندگان اهل سنت است. واقدی

1.. تاریخ اهل البیت،ص ۶۸.

2.. منتخب الانوار، محمد بن همام اسکافی(م۳۳۶ق)؛ الهدایة الکبری، خصیبی (م۳۳۴ق)، ص۳۸.

3.. ‌الشمائل المحمدیة، ص۱۶؛ دلائل النبوة،ج ۷، ص۲۳۷؛ سنن الدارمی، ج۵، ص۲۵۲.

4.. تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۴۷.

5.. همان‌جا؛ ‌الشمائل المحمدیة، ص‌۲۱۷؛ سنن الدارمی، ج۵، ص۲۶۵.

6.. تاریخ خلیفه بن خیاط،ص ۴۷.

7.. امتاع الاسماع، ج۱۴، ص۵۵۴.

8.. دلائل النبوة، ج۷، ص۲۴۱؛ تاریخ موالید الائمه، ص۱۲۳.

9.. تاریخ الطبری،ج ۳، ص۱۹۹.

صفحه از 183