ارزيابی و بازيابی مستندات گزارش‌های تاريخی کلينی در باره مولد النبی - صفحه 169

(م207ق)،۱ عبد الملک بن حبیب سلمی (م238ق)،۲ خلیفة بن خیاط (م240ق)،۳ ابن قتیبه (م276ق)۴ و طبری (م310ق، به نقل از واقدی و ابن اسحاق)۵ همین تاریخ را آورده‌اند.

این روایت به سه تن از صحابه می‌رسد که عبارت‌اند از: عایشه، ابن عباس و امام علی علیه السلام . روایت امام علی علیه السلام را فرزندش عمر بن علی، از ایشان نقل می‌کند.۶

_ دوم ربیع الاول

این تاریخ را واقدی (م207ق)، به نقل از ابو معشر، از محمد بن قیس گزارش کرده است؛۷ چنان که هشام کلبی (م204ق) از ابو مخنف همین تاریخ را نقل می‌کند.۸ ابن سعد (م230ق) در الطبقات الکبری این تاریخ را به عنوان نخستین تاریخ در باره زمان وفات پیامبر ذکر کرده و در ادامه، اقوال دیگر را درج می‌کند.۹ خلیفة بن خیاط (م240ق) قول «دوم ربیع» را به عنوان قول فرعی و پس از قول دوازدهم ربیع ذکر کرده است.۱۰ ابن حبیب بغدادی (م245ق)،۱۱ یعقوبی (م292ق) و ابن ابی الثلج (م325ق) نیز تاریخ دوم ربیع را ذکر می‌کنند.۱۲ روایت مندرج در کتاب ابن ابی الثلج، به نقل از نصر بن علی جهضمی (م250ق)، از امام رضا علیه السلام از آبای خویش نقل شده است.۱۳ همین روایت، با متن یکسان به سه طریق در کتاب الهدایة الکبری خصیبی (م334ق) آمده است که علاوه بر طریق جهضمی از امام رضا علیه السلام ، دو طریق دیگر: یکی از مفضل بن عمر از امام صادق علیه السلام و دیگری از محمد بن اسماعیل حسنی از

1.. المغازی، ج۳، ص۱۱۲۰.

2.. کتاب التاریخ،ص ۹۶.

3.. تاریخ خلیفه بن خیاط، ص‌۵۸. ابن ابی الثلج در تاریخ اهل البیت، ص۶۸ و ابن سعد در الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۰۹ گزارشی مبنی بر وفات پیامبر در دوم ربیع الاول را نیز ثبت كرده اند.

4.. المعارف،ص ۱۶۵.

5.. تاریخ الطبری،ج ۳، ص۲۰۰، ۲۱۷.

6.. الطبقات الکبری،ج ۲، ص۲۰۹.

7.. دلائل النبوة،ج ۷، ص۲۳۵.

8.. تاریخ الطبری،ج ۳، ص۲۰۰.

9.. همان،ج ۲، ص۲۰۸.

10.. تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۵۸.

11.. المحبر، ص۱۲.

12.. تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۱۳؛ تاریخ اهل البیت، ص۶۸.

13.. تاریخ اهل البیت نقلاً عن الائمة،ص ۶۸.

صفحه از 183