حدیث از امام صادق علیه السلام نقل کرده، اما هیچ سندی ارائه نکرده است.۱ معروف بن خَرَّبوذ، هر چند از اصحاب امام صادق علیه السلام است، اما در نقل این روایت تصریح نکرده که گزارش را از امام صادق علیه السلام نقل می‌کند.
8. زمان ازدواج با خدیجه علیها السلام
کلینی زمان ازدواج رسول خدا صلی الله علیه وآله را با خدیجه علیها السلام بیست و چند سالگی (ابن بِضع و عشرین) نوشته است.
در این باره در منابع پیش از کلینی دست‌کم دو تاریخ نزدیک به هم (25 سال و 23 سال) نقل شده است. بیشتر منابع، زمان ازدواج پیامبر صلی الله علیه وآله را 25 سالگی نوشته‌اند. ابن هشام (م218ق)، ابن سعد (م230ق)، ابن حبیب بغدادی (م245ق)، ابن قتیبه (م276ق)، بلاذری (م279ق)، یعقوبی (م292ق) و دولابی (م310ق) از جمله کسانی هستند که چنین رأیی را پذیرفته‌اند.۲ راوی اصلی این روایت حکیم بن حزام است که موسی بن عقبه از وی نقل کرده است.
منابع قول بیست و سه سالگی پیامبر را به عنوان قول فرعی و پس از 25 سال یاد کرده‌اند. ابن حبیب بغدادی و بلاذری، پس از یاد از قول 25 سال، با تعبیر «یُقال» به این قول اشاره کرده‌اند.۳
طبری (م310ق) بر اساس یکی از گزارش‌ها _ که به هشام کلبی (م204ق) _ می‌رسد، همان تعبیر به کار گرفته شده کلینی (بضع و عشرین) را برای سن پیامبر هنگام ازدواج آورده است.۴
تعبیر کلینی در این زمینه برگرفته از روایتی است که زبیر بن بکار (م256ق) آن را گزارش کرده است. در این روایت _ که به معروف بن خربوذ می‌رسد _ عمار بن یاسر ماجرای ازدواج پیامبر با خدیجه را نقل می‌کند و می‌گوید که پیامبر صلی الله علیه وآله در این هنگام بیست و چند ساله بود (ابن بضع و عشرین).۵
1.. الخرایج و الجرایح، ج۱، ص۲۱.
2.. السیرة النبویة، ج۱، ص۱۸۷؛ الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۰۵؛ ج۸، ص۱۳؛ المحبر، ص۱۰ و ۷۹؛ المعارف، ص۱۳۳؛ انساب الاشراف،ج۱، ص۱۰۸؛ الذریة الطاهرة، ص۵۲.
3.. المحبر، ص۷۹؛ انساب الاشراف،ج ۱، ص۱۰۸.
4.. تاریخ الطبری،ج ۳، ص۱۶۱.
5.. منتخب من کتاب ازواج النبی، ص۴؛ مناحل الشفا،ج ۱، ص۴۱۶.
