جايگاه ابن اثير و کتاب النهاية في غريب الحديث و الأثر - صفحه 96

2ـ 9. البديع في النحو

ياقوت، قفطي و سيوطي، نام اين کتاب را ذکر کردهاند ولي در مورد آن توضيحي ندادهاند (بغية الوعاة، ج2، ص274؛ معجم الأدباء، ج 17، ص 73؛ إنباه الرواة علي أنباه النحّاه، ج 3، ص 258). امّا از نام آن مشخّص است که اين کتاب، در موضوع نحو نوشته شده است.
محقّق کتاب منال الطالب مي‌گويد: «شيخ عبد الرحمن العثيمين، استاديار دانشکده اصول دين در مکّه، به من گفته است که يک نسخه خطي از اين کتاب را در يکي از کتاب‌خانههاي استانبول ترکيه ديده است» (منال الطالب في شرح طوال الغرائب، مقدّمه محقّق). در هر صورت هيچ نسخهاي از اين کتاب در اختيار ما نيست.

2ـ 10. تهذيب فصول ابن الدهان

ياقوت و سيوطي، نام اين کتاب را ذکر کرده‌اند (بغية الوعاة، ج 2، ص 275؛ معجم الأدباء، ج 17، ص 74). اين کتاب، شرحي است بر الفصول في القوافي، اثر ابو محمّد سعيد بن مبارك بن دهان بغدادي (م 569 ق) که خود نيز يک کتاب نحوي است.

2ـ 11. رسائل في الحساب مجدولات

ياقوت نام اين کتاب را آورده است ( الأدباء، ج 17، ص 74). ظاهراً اين کتاب در موضوع رياضيات نوشته شده، آن هم مطالبي که به صورت جدولي محاسبه ميشده است.

2ـ 12. المختار في مناقب الأخيار

همان گونه که از نامش پيداست، شرح حال اخيار يا نيکان است؛ کساني که به حسب عقيده مؤلّف از نيکان روزگار بودهاند. بنابر اين، در مقابل کتابي قرار داريم که همانند کتاب حلية الاولياء ابونعيم اصفهاني و صفة الصفوة ابنجوزي، در شرح حال افرادي که منتسب به اولياء اللهي، تصوّف و عرفان هستند نوشته شده است. وي در اين کتاب از آثار پيشينيان، از جمله همين حلية الاولياء استفاده برده است.
ياقوت ميگويد: «اين کتاب، در چهار جلد بوده است» (همان‌جا). محقّق کتاب منال الطالب قائل است که چند نسخه از آن در استانبول و قاهره موجود است امّا هنوز هيچ نسخه چاپي از آن در دست نيست (منال الطالب في شرح طوال الغرائب، مقدّمه محقّق. اين کتاب در سال 2003 توسط مرکز زايد للتراث و التاريخ کشور امارات با تصحيح مأمون الصاغرچي، عدنا عبد ربّه و محمّد أديب الجادر چاپ شده است).

صفحه از 107