عبد اللَّه بن عمر قال: قال رسول اللَّه _ صلی اللَّه علیه و سلم _: ستخرج نار فی آخرالزمان من حضرموت أو بحر حضرموت تحشر الناس. فقیل: یا رسول اللَّه! فما تأمرنا؟ قال: علیکم بالشام.۱
پیروزی همیشگی شام بر دیگران، اصلی است که در یک روایت دیگر مورد توجه قرار گرفته است؛ پیروزی تا روز قیامت:
و عن أبی صالح الخولانی، عن أبی هریرة، عن رسول اللّه _ صلی اللّه علیه و سلم_ قال: لا تزال طائفة من أمتی یقاتلون علی أبواب دمشق و ما حوله، و علی أبواب المقدس و ما حوله، لا یضرهم خذلان من خذلهم، ظاهرین إلی أن تقوم الساعة؛۲
برای همیشه طائفه‌ای از امت من بر درهای دمشق و بیت المقدس می‌جنگند، و خذلان خاذلین به آنان آسیبی نزده، آنان وقتی که قیامت فرا رسد، پیروزند.
3. نقادی اجمالی از احادیث فضایل شام
در اوایل بحث، اشاره‌ای به گفته ابوریه در باره احادیث فضایل شام و جعل آنها توسط کعب الاحبار با تحریک معاویه داشتیم. در این‌جا دو نکته وجود دارد: نخست، نقل‌هایی است که به عنوان اثر از کعب الاحبار نقل شده و نام وی به عنوان گوینده آمده است. دوم، احادیثی است که بیشتر به رسول صلی الله علیه وآله انتساب یافته است. آنچه هست، این که وقتی سخن از جعل به میان می‌آید، شامل این نکته هم هست که این روایات، دست‌پخت منابع یهودی باشد، اما به تدریج، توسط خود آنان یا دیگری، به رسول خدا صلی الله علیه وآله انتساب یافته باشد. طبعاً عامل جعل آنها می‌تواند عناصری از خود مسلمانان، به ویژه دربار اموی هم باشد.
اما در باره نقادی این اخبار، آنچه به اجمال می‌توان گفت، این است که این اخبار، شامل حدیث و اثر، علی الرسم، می‌تواند بر اساس موازین علم الحدیث سنی یا شیعی صورت گیرد؛ کاری که محور آن کتاب‌های رجالی است و با توجه به آنچه در باره وثوق یا عدم وثوق آنان رسیده، اخبار مزبور نقد می‌شود. این رویه‌ای است که قدما داشته‌اند و برخی از متأخرین از دانشمندان _ که همچنان روی همان روال نقد حدیث می‌کنند _ می‌توانند در این مسیر پیش بروند؛ برای مثال، در باره احمدبن عبد الله بن محمد بن
1.. المعرفة و التاریخ، ج۲، ص۳۰۳.
2.. فضائل الشام، مقدسی، ص۲۹.
