کما سنورده فی الملاحم و الفتن من کتابنا هذا ان شاء الله.1
همچنین، به این تحلیل و روایت نقل شده توسط ابن کثیر توجه کنید:
مسلمانان قسطنطنیه را در زمان امویان محاصره کردند، اما نتوانستند فتح کنند. اما باید دانست که مسلمانان در آخرالزمان آن را خواهند گشود؛ چنان که در کتاب ملاحم آن را خواهیم گفت [کمتر از یک قرن بعد از ابن کثیر، قسطنطنیه یا همان استانبول فتح شد] و این فتح اندکی پیش از خروج دجال خواهد بود؛ چنان که در روایات صحیح از رسول صلی الله علیه وآله در صحیح مسلم و دیگر ائمه (حدیث) وارد شده است.
سپس ابن کثیر چنین ادامه میدهد:
خداوند بر روم حرام کرده که تا آخر دنیا بتوانند بر همه شام پیروز شوند.
سپس میگوید حدیث در صحیحین از ابوهریره نقل شده که از قول رسول گفت:
إذا هلک کسری فلا کسری بعده، و إذا هلک قیصر فلا قیصر بعده، و الّذی نفسی بیده لتنفقن کنوزهما فی سبیل الله عز و جل.
آنچه رسول گفت، اتفاق افتاد؛ چنان که دیدی، و آنچه خبر داده، حتماً اتفاق خواهد افتاد و قیصرهای روم برای ابد نمیتوانند به شام باز گردند.۲
5. ترویج فضایل شام و جاذبههای صوفیانه
عامل دیگری که همزمان میتواند در شناخت انگیزههای نقل و گسترش این احادیث به ما کمک کند، جاذبههای شام برای مهاجرت است که به آن اشاره کردیم. شام علاوه بر آن که تبدیل به مرکزی برای مشایخ و اقطاب صوفی شد و در قرن چهارم به بعد، به تدریج وجود مزارات متعدد در آنجا قدسیتی به آن بخشید، جنبه سرسبزی و آبادانیاش بود که در مقایسه با عراق جای بهتری مینمود. بنا بر این، وقتی کسی قصد رفتن به شام داشت، همزمان به تقدس این شهر بر اساس نقلها، جنبههای مذهبی و صوفیانه آن و نیز خوش آب و هوایی و آب فراوان آن استناد میکرد. زمانی که میان چند تن در باره مهاجرت به شام صحبت به میان آمد، با این که تأیید شد در آن جا «فتنه» خواهد بود، اما گفتند که فتنهای
1.. البدایة و النهایه، ج۹، ص۳۲۸.
2.. همان، ج۷، ص۵۳.