همچنین او این روایت را به صورت مرسل (بدون سند) در باب «ادب المرأة فی الصلاة» یکی از ابواب الصلاه به نقل از امام صادق علیه السلام ، نیز ذکرکرده است.۱
مرحوم صدوق، علاوه بر مجموعه فقهی خویش، این نوع روایات و یا روایات مشابه آن را در سایر آثار روایی خود نقل کرده است. او در کتاب الخصال خویش، روایتی با سندی متفاوت از سند روایت من لایحضره الفقیه نقل کرده است. وی این روایت را طی حدیثی مفصل در ذیل عنوان «ثلاث و سبعون خصلة فی آداب النساء و الفرق بین أحکامهن و أحکام الرجال»، با اسناد خویش از امام باقر علیه السلام نقل کرده است:
۴. حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ قَالَ: حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ الْعَسْکَرِیُّ علیه السلام قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو عَبْدِاللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ زَکَرِیَّا الْبَصْرِیُّ قَالَ: حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُمَارَةَ، عَنْ أَبِیهِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ یَزِیدَ الْجُعْفِیِّ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ الْبَاقِرَ علیه السلام یَقُولُ: لَیْسَ عَلی النِّسَاءِ أَذَانٌ وَ لَا إِقَامَةٌ وَ لَا جُمُعَةٌ وَ لَا جَمَاعَةٌ... وَ لَا یَجُوزُ لَهُنَّ نُزُولُ الْغُرَفِ وَ لَا تَعَلُّمُ الْکِتَابَةِ، وَ یُسْتَحَبُّ لَهُنَّ تَعَلُّمُ الْمِغْزَلِ وَ سُورَةِ النُّورِ، وَ یُکْرَهُ لَهُنَّ تَعَلُّمُ سُورَةِ یُوسُفَ.۲
افزون بر منابع فوق، در منابع روایی متأخّر شیعه نظیر این دست روایات وارد شده است.۳
ب_ منابع تفسیری شیعه
در بین منابع تفسیری متقدم شیعه ظاهراً تفسیر مجمع البیان تنها تفسیری است که روایت منع تعلیم سوره یوسف به زنان را نقل کرده است.۴ همچنین او روایت مشابهی را ذیل تفسیر سوره نور از حاکم نیشابوری نقل کرده است که در آن عبارت «لا تعلموهن سورة
1.. ج۱، ص۳۷۴.
2.. جابر بن یزید می‌گوید: از امام باقر علیه السلام شنیدم که فرمود: بر زنان نه اذان گفتن لازم است و نه اقامه و نه جمعه و نه جماعت ... و روا نیست زنان در طبقات فوقانی [غرف] بنشینند. و جایز نیست نوشتن بیاموزند. مستحب است که ریسندگی و سوره نور را بیاموزند و مکروه است برای زنان، آموختن سوره یوسف (الخصال، ج۲، ص۵۸۵).
3.. الوافی، ج۲۲، ص۸۰۱؛ وسائل الشیعة، ج۲۰، ص۱۷۶؛ بحار الأنوار، ج۱۰۰، ص۲۵۴؛ مستدرک الوسائل، ج۴، ص۲۵۵؛ جامع أحادیث الشیعة، ج۲۵، ص۵۶۸، ۵۷۰، ۶۸۴، ۶۵۸.
4.. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۳۱۵. روایت طبرسی و سندی که او ذکر کرده، همان روایت صددوق در من لا یحضره الفقیه است. تفاسیر روایی متأخر نیز این روایت و روایات مشابه را به نقل از منابع روایی متقدم و یا به نقل از طبرسی در مجمع البیان در تفاسیر خود ذیل سوره یوسف ذکر کرده‌اند: البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۵۳؛ نور الثقلین، ج۲، ص۴۰۸؛ ج۳، ص۵۶۸؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج۶، ص۲۶۷؛ تفسیر الصافی، ج۳، ص، ۵۵.
